Fota Depositphotos.com
Japonii ŭdałosia pabudavać treciuju pa vieličyni ekanomiku ŭ śviecie na asnovie impartavanaj nafty, hazu i vuhalu. Ciapier ža japonski ŭrad płanuje pieravieści bolšuju častku hetaj enierhii na vadarod — krynicu, jakaja doŭhi čas ličyłasia darahoj i nieefiektyŭnaj, piša The Wall Street Journal.
Hetyja źmieny źjaŭlajucca hałoŭnaj častkaj płana krainy pa likvidacyi vykidaŭ vuhlakisłaha hazu na praciahu 30 hadoŭ. Kali stratehija budzie paśpiachovaj, to heta taksama paŭpłyvaje na hłabalnyja łancužki pastavak, što dazvolić vadarodu zamacavać svaje pazicyi na enierhietyčnym rynku i stvaryć surjoznuju kankurencyju nafcie i hazu.
Padychod Japonii ŭjaŭlaje saboj pastupovuju admovu ad nieadnaŭlalnych krynic enierhii na praciahu mnohich hadoŭ, tamu rezkaha skaračeńnia vykidaŭ nie budzie. Taksama kraina pakul nie zmoža vyrašyć prablemu enierhazaležnaści ad zamiežnych krain, bo pieršapačatkova Japonija budzie pradukavać vadarod na asnovie impartavanaha paliva.
Jak i mnohija inšyja krainy, Japonija ŭśviedamlaje, što nie zmoža dasiahnuć mety pa nulavych vykidach da 2050 hoda tolki z dapamohaj adnaŭlalnych krynic enierhii, takich, jak sonca i viecier. Pry vykarystańni vadarodu vydzialajecca vadzianaja para, a nie parnikovyja hazy, jakija i ličacca hałoŭnaj pryčynaj hłabalnaha paciapleńnia.
Japonski ŭrad padvoiŭ biudžet na daśledavańni i raspracoŭki, źviazanyja z vadarodam. Japonskija pramysłovyja elektrastancyi budujuć hazavyja terminały i inšuju infrastrukturu, kab pašyryć vykarystańnie vadarodu. Najbujniejšaja enierhietyčnaja kampanija JERA płanuje skaracić vykidy vuhlakisłaha hazu šlacham źmiešvańnia vadarodnaha złučeńnia amijaku na svaich vuhalnych ustanoŭkach. A mnohija sudnachodnyja kampanii raspracoŭvajuć karabli, jakija b mahli pracavać na vadarodnym palivie.
Adna ź pieravah vadarodu — mahčymaść jaho vykarystańnia na elektrastancyjach, pieršapačatkova pryznačanych dla pracy na vuhali, nafcie ci hazie. Heta dapamoža krainam paźbiehnuć skasavańnia aktyvaŭ na miljardy dalaraŭ padčas enierhietyčnaha pierachodu. A Japonija moža stać lidaram u raspracoŭcy vadarodnych technałohij.
Hałoŭnaja prablema vadarodu ŭ tym, što sam pa sabie jon nie sustrakajecca ŭ pryrodzie. Kab jaho atrymać z vady ci vykapniovaha paliva patrabujecca šmat enierhii — bolš, čym paśla možna atrymać ad vadarodu. Bolš za toje, kali pradukavać vadarod z pryrodnaha hazu ci vuhalu, vyłučajecca šmat parnikovych hazaŭ. Tamu doŭhaterminovaja meta — zrabić vadarod «zialonym» sposabam, to bok atrymlivać enierhiju dla jaho vytvorčaści z adnaŭlalnych krynic, ale pakul heta doraha.
Da taho ž, zachoŭvać i transpartavać vadarod taksama prablemna. Hety haz vielmi lohki i zajmaje šmat miesca, tamu dla efiektyŭnaj transparciroŭki jaho treba zvadkavać, a heta mahčyma tolki pry zvyšnizkich tempieraturach.
Tamu ŭ płan Japonii ŭvachodzić bolš šyrokaje vykarystańnie amijaku. Amijak, złučeńnie azotu i vadarodu, jakoje taksama nie vyłučaje vuhlakisły haz, vyrašaje niekatoryja prablemy vadarodu. Choć jaho vytvorčaść taksama darahaja, jaho značna praściej transpartavać i zachoŭvać.
Niekatoryja ekśpierty pierakananyja, što vadarod i źviazanyja ź im vidy paliva nie majuć pierśpiektyŭ. Pa niekatorych acenkach, vytvorčaść elektraenierhii z čystaha vadarodu ŭ Japonii budzie ŭ vosiem raz daražejšaja, čym z pryrodnaha hazu abo soniečnaj enierhii, i ŭ dzieviać razoŭ daražejšaja, čym z vuhalu.
Greenpeace raskrytykavała płany Japonii pa vytvorčaści amijaku. Arhanizacyja pryjšła da vysnovy, što ideja pieršapačatkova abychodziłasia zadoraha i ŭsio jašče była źviazanaja z vykidami parnikovych hazaŭ.
Pa acenkach Volkswagen, aŭtamabili, jakija pracujuć na vadarodzie, spažyvajuć u try razy bolš enierhii, čym elektramabili.
Adnak u Japonii abmiežavanyja enierhietyčnyja mahčymaści. Kraina impartuje 90% enierharesursaŭ, a terytoryi, prydatnyja dla budaŭnictva soniečnych i vietravych elektrastancyj, tam abmiežavanyja. A pryrodnyja stychii vymusili Japoniju začynić bolšaść svaich atamnych elektrastancyj, kab praduchilić mahčymyja avaryi. Bolš za toje, japonskaja hramadskaść vystupaje suprać jadziernaj enierhietyki.
Tamu Japonija robić staŭku na vadarod i amijak — stratehija, na jakuju nie navažvalisia dahetul nidzie ŭ śviecie.
Japonija impartuje vadarod z 1970-ch hadoŭ, ale jaho kamiercyjalizacyja išła pavolna. Situacyja źmianiłasia niekalki hadoŭ tamu, kali prafinansavany dziaržavaj prajekt pad kiraŭnictvam Šyhieru Muraki prapanavaŭ pašyrać amijak, pakul efiektyŭnyja technałohii dla čystaha vadarodu znachodziacca na stadyi raspracoŭki.
Hrupa Muraki vyjaviła, što amijak možna spalvać na vuhalnych i hazavych elektrastancyjach. Choć pry spalvańni vyłučajecca zakis azotu, japonskija inžyniery raspracavali technałohiju, kab minimizavać lubyja vykidy. Hetu technałohiju ciapier vypraboŭvaje najbujniejšy japonski enierhavytvorca JERA.
Niekatoryja ekśpierty miarkujuć, što kali ŭ Japonii adbudziecca praryŭ u vykarystańni vadarodu, to heta paŭpłyvaje na suśvietny łancužok pastavak, što paspryjaje chutkamu ŭkaranieńniu vadarodu va ŭsim śviecie.
