U biełaruskich paliklinikach tolki dźvie vakcyny?
Tak, rasijski «Sputnik V» (jon ža Ham Kavid Vak) i kitajskaja vakcyna «VeroCell».
Kali čałaviek choča vakcynavacca mienavita «Sputnikam», ale hetaja vakcyna adsutničaje ŭ jaho miedustanovie — ci možna źviarnucca ŭ inšuju palikliniku?
Heta treba vyrašać u indyvidualnym paradku z administracyjaj paliklinik. Ale vakcynacyja idzie pa miescy rehistracyi čałavieka — to-bok raźlik na toje, što čałaviek pojdzie pryščaplacca ŭ svaju palikliniku.
Ci budzie ŭ Biełarusi «Pfajzier» albo inšyja jeŭrapiejskija vakcyny? Ci inšyja rasijskija, «EpiVakKarona», naprykład?
«EpiVakKarona», mahčyma, i źjavicca. Ale pakul niama asablivaha sensu jaje zakuplać, bo «Sputnik» budzie raźlivacca na biełaruskich zavodach. I piersanalna ja nie baču sensu ŭ nabyćci jašče i «EpiVakKarony», bo jana nie lepšaja za «Sputnik».
Što tyčycca jeŭrapiejskich vakcyn — usio ŭpirajecca ŭ abjomy pastavak. Kab jeŭrapiejcy nam zavieźli partyju svajoj vakcyny, patrebnyja vialikija abjomy. A my pakul nie možam vialikija abjomy ŭziać praz vysoki košt. Rasijskaja vakcyna amal u 2 razy tańniejšaja.
Ci budzie vakcynacyja ŭ płatnych miedcentrach?
Ja pakul pra płatnuju vakcynacyju nie čuŭ. Ale ž dekłarujecca, što ŭsieahulnaja vakcynacyja projdzie biaspłatna — u dziaržaŭnych paliklinikach.
Mnohija zaniepakojenyja čutkami pra «kavidnyja pašparty» ŭ Jeŭropie. Maŭlaŭ, pryščaplusia «Sputnikam» ci kitajskim preparatam — i paśla nie zmahu ŭjechać u Jeŭropu.
Suśvietnaja arhanizacyja achovy zdaroŭja vystupaje suprać takich pašpartoŭ. Adpaviedna, małavierahodna, što buduć usiejeŭrapiejskija pašparty. Kali niekatoryja krainy ich i ŭviaduć — heta budzie łakalnaje rašeńnie kankretnaj krainy.
Vakcynavańnie prachodzić u dva etapy. Ci praŭda, što paśla pieršaj pryščepki ŭ čałavieka padaje imunitet?
Nie, heta niapraŭda. Vakcyna nie moža vyklikać źnižeńnia imunitetu. Naadvarot, jana jaho ŭmacoŭvaje. Navat paśla pieršaj pryščepki imaviernaść zachvareć źnižajecca, a nie raście.
Što rabić, kali zrabiŭ pieršuju pryščepku, a paśla zachvareŭ?
Tak byvaje, kali jašče nie paśpieŭ vypracavacca imunitet da chvaroby. Ale ŭ takich vypadkach treba spakojna dalačycca — i paśla ŭsio roŭna zrabić druhuju pryščepku.
Navat kali prachvareŭ dva miesiacy?
Tak, ničoha strašnaha, hetyja momanty abhavorvalisia. Dapuskajecca navat 2-3 miesiacy pamiž revakcynacyjaj.
Ci treba niejak admysłova rychtavacca da pryščepki?
Nijakich śpiecyjalnych rekamiendacyj niama. Pažadana prosta być zdarovym — nie mieć niejkaj vostraj infiekcyi ci abvastreńnia zachvorvańniaŭ na momant vakcynacyi.
Ci jość supraćpakazańni? Naprykład, chraničnyja zachvorvańni? Ankałohija?
Naadvarot — heta pakazańni dla vakcynacyi, a nie suprać jaje. Bo čałaviek z chraničnym zachvorvańniem znachodzicca ŭ hrupie ryzyki.
Šyroka abmiarkoŭvałasia pytańnie, ci možna ŭžyvać ałkahol pamiž pieršaj i druhoj pryščepkaj. Dyk možna?
U instrukcyi pa prymianieńni ničoha nie skazana pra zabaronu na ałkahol.
Jakija pabočnyja efiekty paśla vakcynacyi ličacca normaj?
Moža źjavicca tempieratura, bol u miescy ŭviadzieńnia vakcyny. Mohuć baleć myšcy, sustavy, źjavicca hałaŭny bol. Karaciej, padobnyja na hryp simptomy.
A što musić naściarožyć i stać nahodaj terminovaha zvarotu da miedykaŭ?
Lubyja nieŭrałahičnyja prajavy: kali raptam raźviŭsia paralič, sutarhi.
Što rabić, kali paśla pryščepki pačałasia tempieratura i inšyja niepryjemnaści?
Źbivać, jak pry prastudzie: prymać žarapanižalnyja, pić šmat vadkaści.
Ci treba vakcynavacca tym, chto ŭžo pierachvareŭ?
Tak, treba. Bo ludzi, jakija pierachvareli, majuć niastojki imunitet. Jon sychodzić praz 3-4 miesiacy. Čym lahčej chvareŭ, tym mienšaja vyražanaść imunitetu paśla vyzdaraŭleńnia. Tamu rekamiendacyi dla ŭsiaho śvietu — vakcynacyja navat dla tych, chto pierachvareŭ.
A kolki času budzie dziejničać vakcyna? Hod?
Isnujuć danyja, što hod jana dakładna pracuje. Pa ekstrapalacyi ekśpierymientaŭ na žyviołach čakajecca, što mahčyma budzie pracavać až da dvuch hadoŭ.
Heta majecca na ŭvazie i rasijskaja vakcyna, i kitajskaja?
Tak. Kali, kaniečnie, nie źjaviacca niejkija zusim pryncypova novyja varyjanty virusa. Ale pakul ich niama. Tyja varyjanty, jakija cyrkulujuć siońnia, usio roŭna majuć adčuvalnaść da antyciełaŭ, jakija farmirujucca paśla vakcyn.
Majecie na ŭvazie, što pakul niama takich mutacyj, na jakija nie dziejničaje vakcyna?
Tak.
Ci treba budzie praź niejki čas paśla vakcynacyi zdavać test na antycieły? Praź jaki čas?
Takich rekamiendacyj pakul niama. My nie praviarajem kolkaść antyciełaŭ ani paśla zachvorvańnia, ani paśla vakcynacyi.
Paśla jakoha ŭzrostu nie varta vakcynavacca?
Niama abmiežavańniaŭ pa ŭzroście. Jość daśledavańni, u jakich udzielničali pacyjenty luboha ŭzrostu.
Niekatoryja bajacca vakcynavacca, bo, kažuć, što, moža, jość pabočnyja efiekty, jakija pakul nieviadomyja. Maŭlaŭ, «ja pačakaju, moža, prablemy vylezuć tolki praź niekalki miesiacaŭ».
Tearetyčna ŭsio moža być. Ale prajšło šmat času paśla pačatku vykarystańnia vakcyn, i pakul niejkich prablem nie vidać. U tym liku i pa «Sputniku» — im vakcynavali bolš za 7 miljonaŭ tolki rasijan, ja ŭžo nie kažu pra inšyja krainy. Prablem pakul nie było.
Prajšoŭ vakcynacyju — značyć, možna nie myć ruki i chadzić biez maski?
Nie, ni ŭ jakim razie. Srodki pieraściarohi treba praciahvać vykarystoŭvać.
Vy sami vakcynavalisia? Jak pieranieśli?
Tak, niekalki dzion tamu ja zrabiŭ užo druhuju pryščepku «Sputnikam». Paśla pieršaj pryščepki ŭ mianie byŭ hałaŭny bol, tempieratura, słabaść. Heta ciahnułasia pałovu dnia prykładna. Paśla druhoj pryščepki ŭsio dobra, nijakich prablem.
My zaraz musim vakcynavacca, kab sfarmiravać kalektyŭny imunitet?
Tak. Ale kalektyŭny imunitet farmirujecca doŭha, bolš za hod. Vakcynavacca ciapier treba, kab abaranić i vyratavać ŭ pieršuju čarhu siabie, asabliva tym, chto ŭ hrupie ryzyki.
