Цімаці Шаламэ ў ролі Вілі Вонкі. Фота: Warner Bros. / Courtesy Everett Collection
Кандытар-чараўнік Вілі Вонка ўжо з'яўляўся ў кіно ў экранізацыях класічнага дзіцячага рамана Роальда Даля «Чарлі і шакаладная фабрыка». У выкананні Джына Уайлдэра Вонка быў даволі мілым персанажам — праўда, са схаваным маніякальным бокам.
У рымейку Ціма Бёртана 2005 года Джоні Дэп, які тады быў на піку сваёй кінакар'еры, паказаў гледачам даволі вампірычную версію галоўнага героя.
Але ў сёлетнім «Вонку» рэжысёра Пола Кінга — вясёлым, бездакорна пастаўленым, паказальна старамодным музычным фільме — Вонка ў выкананні Цімаці Шаламэ — радасная душа іскрыстай дабрыні. Яго шакаладны запал — перадусім, але балючых душэўных заломаў яшчэ няма — гэтак жа, як і любога следу цёмнага боку. «Вонка» — гэта арыгінальны, не заснаваны ні на якім літаратурным творы фэнтэзі-мюзікл аб прыгодах маладога героя да таго, як ён заснаваў сваю знакамітую шакаладную фабрыку.
Фільм распавядае, як летуценны юны Вілі спрабуе адкрыць шакаладную краму ў выдуманым горадзе (трохі падобным да брытанскага, трохі да амерыканскага і трохі — да любога горада кантынентальнай Еўропы) у выдуманы перыяд часу (нешта накшталт віктарыянскай эпохі і адначасова — накшталт сярэдзіны XX стагоддзя). Але яго намаганням супрацьстаяць Слагворт, Праднос і Фікельгрубер — тры бізнэсоўцы, згаданыя ў рамане Даля як вытворцы-канкурэнты, якія скралі рэцэпты Вонкі. Гэта, між іншым, самыя смешныя персанажы фільма — дзякуючы той асаблівасці, што акцёры радасна і свядома няправільна вымаўляюць палову іх дыялогаў. Гэтыя тры слізкія снобы падкупляюць начальніка паліцыі, каб той выкінуў маладога Вонку з горада.
Алівія Колман у ролі місіс Скрабіт, злоснай гаспадыні пральні. Фота: PA
Але гэта яшчэ не ўсё. Вілі трапляе ў працоўнае рабства (трохі нечаканы паварот для дзіцячага фільма, але абыграна гэта пацешна) да гераіні Алівіі Колман — непрыемнай уладальніцы пральні. Таксама галоўнаму герою прыйдзецца навучыцца чытаць (так, ён не ўмее), пазычыць жырафу ў заапарку, знайсці бацькоў сваёй сяброўкі Нудл (Кала Лейн) і пракрасціся ў логава зладзеяў, якое месціцца проста пад саборам. Усе гэтыя хітрыкі ўзмацняюцца яркімі касцюмамі ў палоску, багаццем гульні слоў у стылі Даля, а таксама шэрагам дасціпных нумароў берлінскага кабарэ і мелодый брадвейскіх шоу. У дадатак па фільме разлітая шчодрая порцыя сентыментальнасці. У цэлым, «Вонка» напружвае ўсе сілы, каб стаць найлепшай сямейнай забаўкай у кінатэатрах на гэтыя Каляды.
Ён напоўнены музыкай, танцамі і бясконцымі ласункамі, але чаго ў ім няма, дык гэта моцнага, захапляльнага сюжэту, які надаў бы стужцы энергіі і павысіў частату яе пульса, мяркуе аглядальнік Бі-бі-сі Нікалас Барбер.
Злучаючы кавалачкі з «Мэры Попінс», «Олівера Твіста» і многіх іншых гісторый, рэжысёр вырабляе не столькі вытанчанае шакаладнае печыва, колькі адну з тых скрыначак, у якіх ляжыць некалькі стандартных фірмовых шакаладных батончыкаў, загорнутых у яркую пластыкавую ўпакоўку.
Пакуль герой кідаецца туды-сюды паміж пральняй самаабслугоўвання і гарадской плошчай, паміж сённяшнім днём і саладжавымі ўспамінамі пра мінулае, дзеянне як след не прасоўваецца. Шаламэ, якім бы таленавітым ні быў, не ёсць ні вялікім спеваком, ні вялікім комікам, і ён так і не прыдумаў, як зрабіць з Вілі нешта большае, чым проста балбатлівага дзівака. Таму гэта сапраўдная палёгка, калі на экране нарэшце з’яўляецца Х'ю Грант у вобразе задзірыстага умпа-лумпы — на жаль, ён робіць гэта толькі эпізадычна.
Х’ю Грант у яскравых эпізодах з умпа-лумпам. Фота: Warner Bros.
Дзеянне фільма адбываецца ў свеце «чыстага ўяўлення». Тады як раман Даля ўтрымліваў шмат раздражнення аўтара з нагоды непрыемнасцяў рэальнага жыцця і часта адсылаў да сапраўднай рэчаіснасці, «Вонка», гэтак жа, як калі ў адной са сцэн Вілі пераносяць над горадам на звязцы паветраных шароў з геліем, ігнаруе гравітацыйнае прыцягненне рэальнасці. Тое ж датычыць і вырабаў Вілі, якія больш падобныя да цацак, чым да ласункаў, і маюць такую колькасць чароўных уласцівасцяў, што іх смак ужо не мае аніякага значэння.
Цімаці Шаламэ ў фільме «Вонка». Фота: Warner Bros. via Associated Press
Зрэшты, нягледзячы на гэтыя недахопы, многія крытыкі ўсё адно адзначаюць, што фільм атрымаўся надзвычай відовішчным і стане добрай забаўкай для сям'і на Каляды. Хоць персанажы ніколі не згадваюць пра зімовыя святы і гэта не частка сюжэту, але вуліцы пакрытыя снегам, героі п'юць цёплы шакалад, а магічныя і дзіўныя падзеі яшчэ больш падмацоўваюць сувязь з навагоднім настроем. Для дзяцей у стужцы ёсць яркае і казачнае візуальнае афармленне, герой Вонкі, з якім хочацца сябраваць, і смешныя персанажы. Бацькоў жа пацешаць акцёры больш сталага веку (Алівія Колман, Х'ю Грант) і нечаканыя павароты падзей, якія не прыніжаюць разумовыя здольнасці іх дзяцей.
Больш пра кіно:
«Хлопчык і птушка»: у кінатэатрах чарговы шэдэўр Міядзакі пасля 10-гадовага перапынку
Нікалас Кейдж у найлепшай форме ў дзіка смешнай камедыі «Сцэнар мары»
«Пакінь свет у мінулым»: Джулія Робертс у актуальным трылеры пра страхі сучаснага свету
З якога раёна, чушпан? Што за серыял «Слова пацана», які рве рэйтынгі
