Čaho chočuć jeŭrapiejskija fiermiery? 16

Fiermier siadzić na traktary padčas akcyi pratestu kala ofisa Jeŭraparłamienta ŭ Madrydzie. 26 lutaha 2024 hoda. Fota: AP Photo/Bernat Armangue

Paviedamleńni ab pratestach fiermieraŭ rehularna źjaŭlajucca ŭ navinach. Jany nie ścichajuć užo niekalki tydniaŭ u Ispanii, Hiermanii, Italii, Čechii, Litvie. U Polščy fiermiery vysypajuć ukrainskaje ziernie i pierakryvajuć miažu z Ukrainaj, a ŭ Bruseli ŭ hety paniadziełak 900 traktaroŭ zabłakavali darohi napiaredadni sustrečy ministraŭ sielskaj haspadarki. Čaho jany dabivajucca?

Ekałahičny składnik

Najbolšuju zakłapočanaść u fiermieraŭ vyklikajuć dyrektyvy ES pa baraćbie sa źmienami klimatu, u pryvatnaści tak zvany «Zialony kurs», jaki praduhledžvaje pieratvareńnie Jeŭropy da 2050 hoda ŭ «klimatyčna niejtralnuju».

Klučavym u hetym zjaŭlajecca stratehija «Ad fiermy da videlca». Jana praduhledžvaje: skaračeńnie napałovu da 2030 hoda vykarystańnia piestycydaŭ; skaračeńnie vykarystańnia ŭhnajeńniaŭ; vydzialeńnie nie mienš za 10% sielskahaspadarčych uhodździaŭ pad patreby, nie źviazanyja ź sielskahaspadarčaj vytvorčaściu (naprykład, pad lesapasadki abo sažałki); vykanańnie ŭmovy, pry jakoj da 2030 hoda čverć usich sielskahaspadarčych ziamiel ES budzie vykarystoŭvacca dla arhaničnaha ziemlarobstva.

Pratestoŭcy ličać, što takoje ŭzmacnieńnie mieraŭ pa achovie navakolnaha asiarodździa pryviadzie da zhaleńnia mnohich ź ich. Ciapier ža ŭrady jeŭrapiejskich krain pakrysie skaračajuć padtrymku sielskaj haspadarki, jakaja ŭ Jeŭrasajuzie ŭvieś čas raniej była na raskošnym uzroŭni.

Tak, urad Hiermanii ŭ kancy minułaha hoda pryniaŭ šerah žorstkich mier, nakiravanych na skaračeńnie biudžetnaha deficytu. Było zajaŭlena, što ŭłady admianiajuć datacyi na dyzpaliva i admianiajuć vyzvaleńnie ad transpartnaha padatku techniki, jakaja vykarystoŭvajecca ŭ sielskaj i lasnoj haspadarcy. Što, u svaju čarhu, stała tryhieram pratestaŭ fiermieraŭ hetaj krainy.

U lutym staršynia Jeŭrakamisii Ursuła fon der Lajen zajaviła, što źbirajecca adklikać płan pa skaračeńni vykarystańnia piestycydaŭ, nazvaŭšy jaho «simvałam palaryzacyi». Adnak astatnija pałažeńni «Zialonaha kursu» zastajucca ŭ sile, i ES maje namier praciahvać ažyćciaŭlać jaho.

Spraviadlivaja kankurencyja

Fiermiery taksama zakłapočanyja tym, što pry adsutnaści datacyj ich pradukcyja nie budzie ŭ stanie kankuravać z tannaj, jakaja pastupaje z-za miežaŭ ES. U pryvatnaści, z Ukrainy.

Tak u pačatku lutaha fiermiery ź niekalkich krain Jeŭropy pratestavali kala budynku Jeŭraparłamienta z patrabavańniami adnolkavych pravił dla svajoj pradukcyi i impartu ź inšych krain, źnižeńnia padatkaŭ i pavieličeńnia subsidyj. A ŭ Polščy na praciahu lutaha adbyłosia niekalki vypadkaŭ vysypańnia ŭkrainskaj sielhaspradukcyi.

Fiermiery zajaŭlajuć, što jany najbolš paciarpieli ad rašeńnia ES libieralizavać handal i adkryć ES dla prytoku tavaraŭ z Ukrainy biez mytaŭ i kvot. Takaja palityka mocna ŭdaryła pa prybytkach sielskahaspadarčych vytvorcaŭ.

Pratestoŭcy ŭ jeŭrapiejskim kvartale Brusela. 26 lutaha 2024 hoda. Fota: AP Photo/Harry Nakos

Pošuki vyjścia

26 lutaha ŭ Bruseli adbyłasia sustreča ministraŭ sielskaj haspadarki ES, na jakoj abmiarkoŭvałasia situacyja ŭ halinie sielskaj haspadarki i pratesty fiermieraŭ. Debaty prachodzili na fonie dyskusij ab pryjarytetach supolnaha biudžetu ES.

Jak piša Financial Times, urady nie chočuć unosić bolš srodkaŭ z-za pierahruzki nacyjanalnych finansaŭ i nieabchodnaści vydatkoŭvać bolš na abaronu paśla taho, jak Rasija pačała poŭnamaštabnaje ŭvarvańnie va Ukrainu dva hady tamu.

Sprabujučy spynić pratesty, ministry zaklikali pavialičyć subsidavańnie Supolnaj sielskahaspadarčaj palityki (SAR) u pamiery 60 miljardaŭ jeŭra ŭ hod.

Adnak 80% hrošaj, jakija iduć praz schiemu subsidavańnia SAR, dastajucca tolki 20% najbolš sprytnych i pieradavych fiermieraŭ.

Akramia hetaha, niavyrašanymi zastajucca pytańni pasłableńnia ekałahičnych normaŭ i pierahladu handlovych pahadnieńniaŭ. Tamu pratesty praciahvajucca. U paniadziełak, 26 lutaha, fiermiery zabłakavali adnu z aŭtamahistralaŭ u Polščy i pryhrazili, što buduć praciahvać błakadu bolš za 20 dzion, kali ich patrabavańni nie buduć vykananyja.

Płanujecca, što prablemy sielskaj haspadarki stanuć adnym z pytańniaŭ u paradku dnia samitu lidaraŭ ES u sakaviku.

Pakul fiermiery bastujuć, imi aktyŭna sprabujuć skarystacca krajnie pravyja palityki, jakija ŭ apošnija hady nabirajuć u Jeŭropie ŭsio bolšuju papularnaść. Analityki śćviardžajuć, što fiermierskaje pytańnie budzie daminavać u chodzie baraćby pierad vybarami ŭ Jeŭraparłamient, jakija pavinny adbycca ŭ červieni hetaha hoda.

Čytajcie jašče:

Polskija fiermiery pierakryli miažu z Ukrainaj i nie prapuskajuć navat pasažyraŭ

Varšava vybačyłasia pierad Ukrainaj za vysypanaje zbožža na miažy

«Pucin, naviadzi paradak». Polski fiermier pryjechaŭ pratestavać na miažu z takoj prośbaj

Raźjušanyja fiermiery ŭvieś viečar šturmavali parom vice-kanclera Hiermanii

8

15

1

3

10

11

Antoś Župran

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru «Našaj Nivy» ŭ TH