Šyitakie / Fota: vecteezy
U tematyčnym daśledavańni, apublikavanym u kastryčniku ŭ New England Journal of Medicine, daktary apisvajuć, jak u niebaraki raźviłasia redkaje zachvorvańnie skury z-za ŭžyvańnia niedastatkova apracavanych hryboŭ šyitakie. 72-hadovy mužčyna naviedaŭ miascovaje adździaleńnie nieadkładnaj dapamohi ŭ Ženievie praz dva dni paśla taho, jak u jaho absypała śpinu i vierch siadališča, dyj śviarbieła. Śviarbieła tak mocna, što čałaviek nie moh zasnuć.
Vyhladała vysypka dziŭna — čyrvonyja pałosy, nibyta čałavieka bizunom bili. Daktary pastavili dyjahnaz: žhucikavaja erytema. Takuju vyklikajuć niekalki tryhieraŭ: naprykład, uździejańnie supraćrakavaha preparatu bleamicynu, piša Gizmodo. Ale kali mužčyna raskazaŭ, što za dva dni da hetaha jon hatavaŭ hryby šyitakie, lekary vykazali zdahadku, što jaho prablema — heta tak zvany «dermatyt šyitakie».
Hetaje zachvorvańnie skury zvyčajna ŭźnikaje praź dzień-dva paśla ŭžyvańnia niedastatkova apracavanych abo syrych šyitakie (Lentinula edodes). Nie zusim zrazumieła, čamu heta adbyvajecca, ale asnoŭnaja na siońnia teoryja palahaje ŭ tym, što heta taksičnaja reakcyja abo reakcyja hipieradčuvalnaści na lentynan (lentinan), składany vuhlavod, jaki ŭ vialikaj kolkaści ŭtrymlivajecca ŭ šyitakie. Lentynan raspadajecca pry dastatkovaj tempieratury, tamu spažyvańnie dobra apracavanych hryboŭ nie vyklikaje vysypki. Ličycca, što heta niezvyčajnaje ŭskładnieńnie navat dla amataraŭ syrych abo niedavaranych šyitakie; jano raźvivajecca prykładna tolki ŭ 2% ludziej, jakija spažyvajuć hetyja papularnyja ŭ Japonii hryby.
Fota: Eglė Janušonytė and Jöri Pünchera/New England Journal of Medicine
Niahledziačy na rezki vyhlad vysypki, dermatyt šyitakie, padobna, nie vyklikaje bolš surjoznaj abo niebiaśpiečnaj dla žyćcia alerhičnaj reakcyi, viadomaj jak anafiłaksija (ci anafiłaktyčny šok). Stan prachodzić samastojna praź niekatory čas. U apisanym vypadku mužčynu rekamiendavali z hetaha momantu ŭvažliva i ŭ poŭnaj miery hatavać hryby; jamu taksama davali steroidy miascovaha dziejańnia i pieraralnyja antyhistaminnyja preparaty, kab palehčyć simptomy. Padčas nastupnaha ahladu praz dva tydni na jaho skury ŭsio jašče zastavalisia niekatoryja reštkavyja ŭčastki z hipierpihmientacyjaj, ale śvierb źnik.
Dermatyt šyitakie redka sustrakajecca pa-za miežami azijackich krain, dzie hetyja hryby čaściej za ŭsio ŭžyvajuć u ježu. Ale rost papularnaści šyitakie va ŭsim śviecie prymusiŭ niekatorych lekaraŭ papiaredzić, što apisany vypadak vierahodna stanie bolš rehularnaj źjavaj i ŭ inšych miescach.
Čytajcie taksama:
Što treba viedać pra hryby i ich ułaścivaści pierad tym, jak iści z košykam u les
