Zdymak ilustracyjny. Fota: samuel morris / vecteezy.com
Minčuki zaŭvažyli ŭ instahramie novy akaŭnt, u jakim za 50 rub. prapanoŭvali «arendu lisički Ary dla asabistaj fotasiesii». Aŭtary abjavy zapeŭnivali, što lisa chatniaja i pryščeplenaja.
Infarmacyi ŭ profili było mała, tamu žurnalisty napisali ŭładalnikam u asabistyja paviedamleńni i paprasili adkazać na niekalki pytańniaŭ. Uładalniki akaŭnta ad kamientaroŭ CityDog.io, adnak, admovilisia, spasłaŭšysia na toje, što «takoha nie lubiać» i što profil u pracesie afarmleńnia.
Praŭda, pry hetym dadali, što lisička z hadavalnika, pryščeplenaja i z dakumientami: «Utrymlivajecca ŭ dobrych umovach, bo ŭ nas siamja vieterynaraŭ».
Dalej žurnalisty vyrašyli ŭziać kamientar u ekaaktyvistaŭ i daviedacca, ci narmalna ŭtrymlivać lisu doma i nakolki naohuł etyčna ładzić fotasiesii z žyviołami. Dy jašče i ŭ arendu ich zdavać.
Pakul čakali adkazy na svaje pytańni, vyjaviłasia, što toj samy profil ź lisoj byŭ vydaleny. Imia akaŭnta ŭ tyktoku, spasyłka na jaki była pakazanaja ŭ šapcy profilu, taksama było źmieniena, a sama staronka z publičnaj stała pryvatnaj.
Ekaaktyvistka i mieniedžarka «Zialonaha telefona» prakamientavała situacyju tak:
— Pa-pieršaje, nie varta trymać lisu doma.
Heta nie svojskaja žyvioła, i tamu trymać jaje ŭ takich ža ŭmovach, jak kata ci sabaku, nielha. Da taho ž, jość zakanadaŭstva, jakoje taksama hetaha nie dazvalaje.
Kali vieryć napisanamu, lisu nie złavili ŭ lesie, a ŭziali ŭ hadavalniku, što ŭžo lepš. Ale ŭsio roŭna patrebnyja ŭmovy dla taho, kab žyvioła mahła žyć narmalna i nikudy nie źbiehčy, bo lisa — žyviolina dzikaja, jana moža nieści ryzyku dla čałavieka.
Naprykład, u pastanovie Minpryrody ad 27 lutaha 2007 hoda №16 «Ab ustanaŭleńni patrabavańniaŭ da ŭtrymańnia i (abo) raźviadzieńnia dzikich žyvioł u niavoli, a taksama inšych patrabavańniaŭ pa achovie abjektaŭ žyviolnaha śvietu» jość punkt 1.3, u jakim adznačana, što «ŭmovy ŭtrymańnia dzikich žyvioł pavinny zabiaśpiečvać ich bijałahičnyja, krajavidnyja, fizijałahičnyja i indyvidualnyja patrabavańni, a taksama vyklučać samaadvolnaje vyjście dzikich žyvioł ź miescaŭ ich utrymańnia».
Zrazumieła, što prostaja kvatera zabiaśpiečyć usie hetyja patrabavańni nie moža.
U tym ža dakumiencie adznačana, što «dzikija žyvioły pavinny ŭtrymlivacca ŭ valjerach, kletkach, basiejnach, akvaryumach i (abo) inšych pamiaškańniach dla ŭtrymańnia dzikich žyvioł u niavoli (dalej, kali nie paznačana inšaje, — pamiaškańni), normy płoščy, abjomu, vyšyni i hłybini jakich nie mohuć być mienšyja, čym minimalnyja normy pamiaškańniaŭ dla ŭtrymańnia dzikich žyvioł zhodna z dadatkam».
Bolš za toje, u pamiaškańniach pavinna być adpaviednaje abstalavańnie, zbudavańni i prystasavańni, jakija zabiaśpiečvajuć žyćciadziejnaść dzikich žyvioł u niavoli i ŭličvajuć indyvidualnyja asablivaści vidu, a taksama ŭtrymlivać hrunt (piasok, hlina, kamiani roznaj vieličyni i inšaje) ci substrat roznaj ščylnaści (torf, moch, draŭnianaja stružka i inšaje).
Tempieratura pavietra, vilhotnaść, vientylacyja, uzrovień aśviatleńnia i inšyja faktary ŭ pamiaškańniach pavinny adpaviadać bijałahičnym i fizijałahičnym patrebam dzikich žyvioł kankretnaha vidu.
Pa-druhoje, lisa zvykajecca da žyćcia z čałaviekam.
Tamu vypuścić jaje na volu ŭžo taksama nie atrymajecca — žyvioła prosta zahinie.
I pa-treciaje, nie varta rabić ź lisoj fotasiesii.
U hetaj situacyi žyvioła vykarystoŭvajecca dziela zabavy čałavieka — i heta ŭžo nie ok. Nie varta sadziejničać kultury, u jakoj žyvioły — heta raby (ci słuhi) čałavieka. Heta takija ž istoty, jak i my. Nielha vykarystoŭvać ich u niejkich svaich metach, navat dziela «stanoŭčych emocyj» inšych.
Fotasiesii — heta nieprydatnyja dla žyvioły ŭmovy. Navat u zaaparkach u lisy jość mahčymaść kudyści adyści. Pierad kamieraj ža ŭsio kantralujecca čałaviekam, žyviołu trymajuć peŭny čas na zdymačnaj placoŭcy ci jašče dzieści. Dla lisy heta stres z peŭnymi nastupstvami: chvaroby albo mahčymaja ahresiŭnaść (kali ŭładalniki, kaniešnie, nie koluć usialakija zaspakajalnyja, što jašče horš).
Dla čałavieka takoje fatahrafavańnie taksama moža być niebiaśpiečnym. Lisa pryščeplenaja, ale ž znoŭ-taki heta dzikaja žyviolina, jakaja naŭrad ci zvykłaja da ludziej. A ŭ situacyi stresu jana moža pavodzić siabie pa-roznamu, u tym liku i ŭkusić.
Čytajcie taksama:
Kudy pajści ŭ apošnija vychadnyja leta 25—27 žniŭnia ŭ Minsku, Varšavie i Vilniusie
