«U Biełarusi siońnia, niahledziačy na ŭsie sankcyi, samaja ŭstojlivaja ekanomika siarod dziaržaŭ na postsavieckaj prastory. U Biełarusi niama zaležaŭ nafty, uranu abo inšych karysnych vykapniaŭ», — skazaŭ Jakaŭ Kiedmi.
«Ukraina była patencyjalna bolš bahataja. Ale dzie ciapier ukrainskaja ekanomika i dzie biełaruskaja?
Jak była raźvita ekanomika Prybałtyki, i dzie jana ciapier? Dzie ich pramysłovaść i ich moładź?
Nasielnictva Biełarusi žyvie i pracuje ŭ Biełarusi. Biełaruskija pradpryjemstvy pracujuć, ekanomika funkcyjanuje. Biełarusy nie batračać na palakaŭ abo kahości inšaha, źbirajučy ŭ ich kłubnicy», — kaža palityčny kamientatar.
Davajcie pravierym słovy «ekśpierta».
«Jak była raźvita ekanomika Prybałtyki» — pa-pieršaje, ekanomiki Litvy, Łatvii i Estonii vyhladali prystojna tolki na siaredniesavieckim uzroŭni. Da 1940 hoda Estonija, prykładam, znachodziłasia na adnym uzroŭni raźvićcia z susiedniaj Finlandyjaj. pa stanie ž na 1990 hod niezaležnaja Finlandyja pa VUP na dušu nasielnictva apieradžała Estoniju ŭ razy.
A što ž majem ciapier ź Biełaruśsiu?
Adzin z hałoŭnych indykataraŭ ekanamičnaha raźvićcia luboj krainy — VUP na dušu nasielnictva pa parytecie pakupnickaj zdolnaści.
I tut Biełaruś sastupaje, pryčym nie tolki ŭsim krainam Bałtyi, ale navat Rasii i Kazachstanu.
Pavodle raźlikaŭ MVF, u 2022 hodzie samy vysoki pakazčyk VUP na dušu nasielnictva pa parytecie pakupnickaj zdolnaści z usich postavieckich krain u Litvie — 46 479 dalaraŭ. 39-aje miesca ŭ śviecie, pamiž Čechijaj i Ispanijaj.
Dalej idzie Estonija. Tam 44 778 dalaraŭ. 41-aje miesca ŭ śviecie, pamiž Ispanijaj i Polščaj.
Krychu biadniejšaja Łatvija. Tam hety pakazčyk składaje 37 330 dalaraŭ. 49-je miesca ŭ śviecie, pamiž Turcyjaj i Rumynijaj.
Kazachstan i Rasija zajmajuć 57 i 58 miesca ŭ śviecie (30 502 i 30 013 dalaraŭ adpaviedna).
Biełaruś sa svaimi 21 686 dalarami zajmaje tolki 73-jaje miesca ŭ śviecie (pamiž Antyhua i Barbuda i Kitajem).
Dalej davajcie paraŭnajem siarednija zarobki ŭ krainach byłoha SSSR. Tut Biełaruś taksama daloka nie ŭ lidarach.
Naprykład, u Estonii ŭ pieršym kvartale 2022 hoda siaredni zarobak čystymi dasiahnuŭ 1379 jeŭra.
U Litvie ŭ minułym hodzie siaredni zarobak dasiahnuŭ 1087 jeŭra.
U Łatvii — 1011 jeŭra.
Heta ŭ razy bolš, čym Biełarusi. I heta prytym, što hramadzianie krain Bałtyi, jak praviła, majuć bolš dachodaŭ ź inšych krynic, akramia zarobkaŭ, čym biełarusy. Heta źviazana z tym, što dola pryvatnaha siektara ŭ ekanomicy tut bolšaja, a ziamlu viarnuli pryvatnym ułaśnikam.
Navat z ulikam vyšejšaha koštu kamunalnych pasłuh, uzrovień žyćcia hramadzian krain Bałtyi lepšy, čym u biełarusa.
Ale jak heta mahčyma? Prapahanda ž kryčyć, što ŭ krainach Bałtyi zakrylisia ŭsie zavody, pabudavanyja ŭ časy SSSR, a pramysłovaść razvalili?
Pa-pieršaje, sučasnaja postindustryjalnaja ekanomika — heta nie tolki zavody i pramysłovaść. Estonija, majučy nasielnictva, mienšaje za nasielnictva Minska, stała adnym z suśvietnych lidaraŭ u infarmacyjnych technałohijach. Kraina dała śvietu Skype, Wise, Bolt, Pipedrive i inšych IT-hihantaŭ.
Ale z pramysłovaściu ŭ krainach Bałtyi taksama ŭsio ŭ paradku. Prynamsi, našmat lepš, čym u Biełarusi. Tak, u 1990-ja tam zakrylisia asobnyja savieckija zavody, jakija byli absalutna niekankurentnazdolnyja na suśvietnym rynku i mahli funkcyjanavać tolki va ŭmovach kamandnaj ekanomiki na vajskovyja zakazy z Maskvy. Zatoje
novyja i sučasnyja zavody vyraśli jak hryby. Byli faktyčna z nula stvoranyja niekatoryja novyja haliny pramysłovaści.
Naprykład, u Litvie pabudavanyja zavody pa vytvorčaści aŭtamabilnaj elektroniki. Svaje zavody pabudavali takija hihanty Continental AG i Hella, a taksama inšyja firmy.
Novy zavod VMG grupė u Novaj Akmianie.
U krainie źjavilisia vialikija vysokatechnałahičnyja zavody pa vytvorčaści bijatechnałahičnych, farmaceŭtyčnych i miedycynskich pryboraŭ.
Kraina stała adnym z suśvietnych lidaraŭ u vytvorčaści łaziernaj techniki.
Važnymi dla Litvy taksama zastajucca charčovaja i chimičnaja pramysłovaść.
Biełaruś maje bolš čym u 3 razy bolšuju kolkaść nasielnictva, čym u Litvie. Adnak kali brać hadavy ekspart tavaraŭ (biez pasłuh), to maleńkaja Litva ekspartuje na źniešnija rynki amal stolki ž, kolki ŭ Biełaruś. U 2021 hodzie abjem ekspartu tavaraŭ u Biełarusi dasiahnuŭ 40 miljardaŭ dalaraŭ, a Litva ekspartavała tavaraŭ amal na 35 miljardaŭ jeŭra.
Struktura litoŭskaha tavarnaha ekspartu našmat bolš raznastajnaja, čym biełaruskaha, jaki ŭ značnaj miery abapirajecca na tannyja rasijskija enierharesursy. Bolšuju častku biełaruskaha ekspartu składajuć kalijnyja ŭhnajeńni i naftapradukty, vyrablenyja z rasijskaj nafty. Litoŭskaha — pradukcyja pramysłovaści.
Naprykład, Litva ŭ 2021 hodzie pradała pradukcyi stankabudavańnia i katłoŭ na 2,89 miljarda dalaraŭ (Biełaruś — na 1,84 miljarda).
Elektryčnaha i elektronnaha abstalavańnia Litva pradała na 2,65 miljarda (Biełaruś — na 1,42 miljarda).
Mebli, śvietłavych šyld, chutkaŭźviedzienych budynkaŭ na 3,35 miljarda dalaraŭ (Biełaruś — na 1 miljard).
Płastmasy na 2,48 miljarda (Biełaruś — na 1 miljard).
Transpartnych srodkaŭ na 2,19 miljarda (Biełaruś — na 900 miljonaŭ).
Litva (jakaja pa viersii prapahandystaŭ razvaliła svaju sielskuju haspadarku) pradała zbožža na 1 miljard dalaraŭ. Praciahvać možna biaskonca.
Litva maje navat abaronnuju vytvorčaść. Mienavita litoŭskija supraćdronnyja sistemy dakazali svaju efiektyŭnaść va Ukrainie.
Voś tolki častkovy pieralik zavodaŭ, pabudavanych u Litvie za apošni hod (albo jakija budujucca): estonskaja Harju Elekter pabudavała zavod u Paniaviežy, niamieckija Rehau i Bar Cargolift pabudavali zavod pad Kłajpiedaj. Mižnarodnaja kampanija Hella pabudavała zavod pad Kaŭnasam. VMG grupė pabudavała zavod u Novaj Akmianie. AQ Wiring Systems i Komex pabudujuć fabryki ŭ Paniaviežy. Hill Group buduje zavod u Kłajpiedskim rajonie. Fabryku maje namier pabudavać kampanija Light Conversion, jakaja zajmajecca vytvorčaściu łazieraŭ. Niamieckaja Homanit buduje fabryku ŭ Vilenskim rajonie. Teltonika buduje fabryku ŭ Vilni. I Litva ž u 3 razy mienšaja za Biełaruś.
Ale pra heta łukašenkaŭskaja prapahanda nie skaža.
a sami vy cipa ni razu nie prapahandony, nie?
blin. kak žie ja skučaju po etim svoim jabaťkam. oni prikolnieje pisali. a hłavnoje - po chodu pravdivšie