Afhanskaja dziaŭčynka. Fota: National Geographic
Znakamitaja «Afhanckaja dziaŭčynka» ź zialonymi vačyma z vokładki National Geographic 1984 hoda ŭ miežach prahramy evakuacyi afhancaŭ z zachoplenaj talibami krainy była vyviezienaja ŭ Italiju, paviedamlaje italjanski ŭrad.
Pradstaŭnik premjer-ministra Italii Maryjo Drahi zajaviŭ, što Italija arhanizavała evakuacyju Šarbat Huła paśla taho, jak žančyna paprasiła dapamahčy joj vybracca z Afhanistana.
«Italjanskija ŭłady dapamohuć joj intehravacca ŭ italjanskaje žyćcio», — havorycca ŭ zajavie, zroblenaj premjeram u hety čaćvier.
Huła stała suśvietna viadomaj ŭ 1984 hodzie jak afhanskaja dziaŭčynka-biežanka z praniźlivymi zialonymi vačyma, paśla taho, jak vajenny fatohraf Ściŭ Makkary sfatahrafavaŭ jaje, i jaho zdymak patrapiŭ na vokładku National Geographic.
Na toj momant, kali Makkary zrabiŭ hety histaryčny zdymak (a heta adziny zdymak za ŭsiu historyju, jaki National Geographic trojčy staviŭ na vokładku), Šarbat užo była siratoj i biežankaj.
Jaje baćki zahinuli padčas savieckaj bambardziroŭki Afhanistana ŭ 1979 hodzie, i jana razam z babulaj pierabrałasia ŭ Pakistan.
Praź niekalki hod, kali joj było 13, jana vyjšła zamuž za piekara i nastupnych dvaccać hod ničoha nie viedała pra toj zdymak i svaju słavu.
Jak vyśvietliłasia paśla, zdymak parušyŭ surjoznaje tabu tahačasnaha Afhanistana — žančynie nielha było adkryvać tvar pierad nieznajomym mužčynam.
Jaje słava razyšłasia pa ŭsim śviecie. Muzyki pisali pieśni i składali cełyja albomy, pryśviečanyja «afhanskaj dziaŭčyncy» z taho zdymka i jaje pryhažości (naprykład, pieśnia «The Eyes of Sharbat Gula» finskaha hurta Nightwish). Paety pisali vieršy pra jaje («Afhanskaja dziaŭčynka» amierykanskaj paetki Hiertrudy Šnakienbierh).
Tolki ŭ 2002 hodzie fatohraf narešcie rasšukaŭ svaju hierainiu ŭ Pakistanie i zmoh raspavieści joj historyju taho zdymka.
U 2016 Šarbat aryštavali pakistanskija ŭłady, abvinavaciŭšy ŭ padrobcy dakumientaŭ. Jaje departavali ŭ Kabuł, dzie prezident paabiacaŭ joj abaronu i arhanizavaŭ ceły pryjom u jaje honar u prezidenckim pałacy dy ŭručyŭ klučy ad novaj kvatery.
Kali amierykanskija vojski pakinuli Afhanistan u žniŭni 2021 hoda i krainu zachapili taliby, usie nabytki dvaccacihadovaj demakratyzacyi byli źniščanyja za niekalki dzion. U nulavyja hady afhanki pačali atrymlivać univiersiteckuju adukacyju, udzielničać u hramadskim žyćci krainy, abiralisia merami i słužyli ambasadarkami. U žniŭni ž 2021-ha žančyny znoŭ musili nadzieć burki, dziaŭčatam paśla šostaha kłasa zabaranili naviedvać škoły, žančyny bolš nie mohuć zajmacca sportam.
U vyniku mnohija žančyny schavalisia. Sotni vyjšli na pratesty, ale sutyknulisia z hvałtam i represijami. Inšyja źjechali z krainy.
Italija — adna ź niekalkich zachodnich krain, jakija vyvieźli da siabie sotni afhancaŭ, pačynajučy sa žniŭnia 2021 hoda.
«Sprava idzie da katastrofy»: Afhanistanu zimoj pahražaje masavy hoład
Afhanskija žančyny zapuścili fłešmob u sacsietkach suprać čornych chidžabaŭ i talibaŭ
