Valer Łyščyk byŭ zahadčykam adździaleńnia aniestezijałohii i reanimacyi Hrodzienskaj univiersiteckaj kliniki. Ciapier jon pracuje ŭ polskim kavidnym špitali. Pry rekamiendacyjach jon abapiraŭsia na asabisty dośvied nazirańnia za kavidam i lačeńnia ciažkich chvorych.
Fota grodnonews.by
Try tydni ŭ balnicy — adzin-dva miesiacy na adnaŭleńnie
Kolki času spatrebicca na adnaŭleńnie, zaležyć ad ciažkaści chvaroby. Paśla karotkaj z nastupstvaŭ byvaje tolki astena-nieŭratyčny sindrom — kali adčuvaješ raźbitaść, stomlenaść, tryvohu, prablemy sa snom. Spravicca ź im dapamahaje čas i pazityŭnyja emocyi.
Kali ŭ čałavieka jość mahčymaść nie adrazu vychodzić na pracu, a pabyć 4-5 dzion doma paśla chvaroby, varta zrabić tak.
Paśla troch tydniaŭ u balnicy na adnaŭleńnie moža spatrebicca adzin-dva miesiacy.
«Smaki i pachi źnikajuć zvyčajna na dva-try tydni. Maksimum — na paŭtara-dva miesiacy. Ale byvaje, što smak ci pach zastajecca sapsavanym, heta indyvidualna», — kaža doktar.
Jak ratavać lohkija?
Najbolš pry kavidzie ciarpiać lohkija.
«Pakolki virus novy, arhanizm patałahična na jaho reahuje. Kavid pravakuje vydzialeńnie vazaaktyŭnych rečyvaŭ z sasudaŭ, jakija vyklikajuć samarazbureńnie kletak, i jany asiadajuć u lohkich.
Bo lohkija — heta sita: kroŭ, jakaja idzie ŭ arhaniźmie pa vialikim kole, nasyčajecca tam kisłarodam. I ŭ złučalnaj tkancy lohkich asiadaje šmat cytakinaŭ, šłakaŭ. Na renthienaŭskim zdymku jany vyklikajuć vobraz matavaha škła, a ŭ žyćci — dychalnuju niedastatkovaść. Kisłarod nie choča pranikać z alvieoł u kroŭ.
U pacyjentaŭ paśla vypiski zastajecca prablema ź lohkimi. Bo paškodžańnie, jakoje tam było, nie rassmaktałasia za dva-try tydni ŭ balnicy. Kavidnaja pnieŭmanija praciakaje nie tak, jak bakteryjalnaja, jakaja lečycca antybijotykami. Čałaviek papraŭlajecca, u jaho saturacyja dobraja, a na KT karcina moža być jašče horš, čym kali jon pastupaŭ na lačeńnie.
Ale hetyja źmieny ŭ lohkich abaračalnyja. Heta stereatyp, što kali čałaviek ciažka pierachvareŭ na kavid, u jaho budzie dychalnaja niedastatkovaść da kanca dzion», — kaža Valer Łyščyk.
Vyratavańniem tut budzie pron-pazicyja — pałažeńnie na žyvacie. Jaje rekamiendujuć u momant chvaroby, ale ŭ pracesie adnaŭleńnia jana taksama karysnaja. Kavid časta zakranaje zadnija nižnija adździeły lohkich, a kali čałaviek lažyć na žyvacie, jon moža dychać bolš hłyboka.
Fizijaterapieŭty rajać taksama rabić dychalnuju himnastyku. Naprykład, nadzimać šaryki — heta spryjaje cyrkulacyi kisłarodu ŭ lohkich. Z praktykavańniaŭ — dyjafrahmalnaje dychańnie (na ŭdychu žyvot nadźmuć, na vydychu maksimalna ŭciahnuć u siabie).
U plus budzie taksama śpieleaterapija (lačeńnie ŭ mikraklimacie salanoj piačory). Tym ža pacyjentam z branchijalnaj astmaj heta dapamahaje paźbiehnuć abvastreńniaŭ i palepšyć jakaść žyćcia.
Čamu moža paharšacca pamiać i jak paźbiehnuć sasudzistych uskładnieńniaŭ
Kompleks fizičnych praktykavańniaŭ lepš padbirać z doktaram — kompleks pavinien rabicca pad čałavieka i jaho reakcyju na nahruzki.
«Kavid daje vialikaje abciažarvańnie dla arhanizmu. Usio pracuje ŭ režymie zhasańnia. Tamu fizičnyja vysiłki dla adnaŭleńnia karysnyja, ale nahruzku treba pavyšać patrochu.
Nielha farsiravać praces. Praktykavańni pavinny stymulavać arhanizm, a nie ŭhaniać u stomlenaść», — dzielicca doktar.
Dla lohkich karysnym budzie masaž hrudnoj kletki. Časam na pieryjad reabilitacyi rekamiendujuć ahulny masaž — naprykład, pacyjentam, u jakich balać sustavy.
U pacyjentaŭ na fonie niedachopu kisłarodu moža ciarpieć centralnaja niervovaja sistema. Pačynaje paharšacca pamiać, źnižajecca ŭvaha, chutkaść myśleńnia. Dla źmianšeńnia ryzyki hetaha rajać razhadvać kryžavanki, rebusy.
Paśla ciažkaha kavidu byvajuć sasudzistyja ŭskładnieńni, tamu važna prafiłaktyka trombaŭ.
«Pacyjentaŭ z chraničnymi chvarobami my bajalisia adpuskać z balnicy biez antykaahulantaŭ. Jak praviła, naznačajem ich u tabletkach na dva-try miesiacy, kab pieraduchilić tromby, što mohuć vyklikać infarkt mijakarda ci insult», — tłumačyć miedyk.
Charčavańnie i vitaminy
Što da charčavańnia, to čałavieku rajać užyvać šmat białku, prykładna na 50% bolš, čym da chvaroby. Białok patrebny dla sintezu antyciełaŭ. Patrebna taksama pić bolš vadkaści.
«Vitaminy zvyčajna pjuć dla prafiłaktyki. Jość nazirańni, što pacyjenty ź niedachopam vitaminu D ciažej pieranosiać kavid. Nieabchodny cynk — mikraelemient, jaki ŭdzielničaje ŭ imunitecie. Kab adnavicca paśla chvaroby, možna prymać multyvitaminy. Heta kompleks vitaminaŭ V1, V2, V6, V12, D, S, Je i A», — raskazvaje Valer Łyščyk.
Kali jość patreba ŭ dadatkovych analizach
Ci patrebna paśla balnicy zdavać analizy štomiesiac? Pa słovach doktara, kantralavać varta tolki prablemnyja momanty — naprykład, kali supraćvirusnyja preparaty adbilisia na piečani. Kali pry vypiscy ŭ pacyjenta ŭsio było ŭ paradku, takoj nieabchodnaści niama.
«Jość rekamiendacyja rabić praz try miesiacy paśla chvaroby KT. Što my chočam pabačyć? Usio paškodžańnie rassmaktałasia ci nie. Ale doktar nie naznačyć leki, jakija paskorać praces. Tut prosta patrebny čas. Na maju dumku, kali čałaviek adnaviŭsia, dobra adčuvaje siabie i niama padazreńniaŭ, što ŭźnikli pabočnyja prablemy, u dadatkovym KT niama sensu. Heta lišniaje apramieńvańnie, 20-30 renthienaŭskich zdymkaŭ.
Ale kali čałaviek praź miesiac-dva nie moža adnavicca, jość dychalnaja niedastatkovaść, tady jość sens u dadatkovych abśledavańniach. Možna zrabić funkcyjanalnyja lohačnyja proby (śpiramietryju) i pahladzieć, jaki abjom pavietra ŭdychajecca z nahruzkaj i biez, jakaja saturacyja».
Vykcynavacca ad kavidu možna praź miesiac paśla chvaroby, kab arhanizm paśpieŭ adnavicca.
