Fota Depositphotos.com
Vialiki šaŭkovy šlach vyklikaje va ŭjaŭleńni vobrazy karavanaŭ, jakija vandrujuć pa staražytnych handlovych šlachach, što złučajuć Kitaj ź Jeŭropaj i Afrykaj. Sučasnaja adaptacyja Kitaja, viadomaja jašče jak «Adzin pojas, adzin šlach» (Belt and Road Initiative), nakiravanaja na adnaŭleńnie i pašyreńnie hetych maršrutaŭ z dapamohaj sietki sučasnych čyhunak, partoŭ, trubapravodaŭ, elektrasietak i aŭtamahistralaŭ.
Inicyjatar prajekta Si Czińpin pierakonvaje, što Novy šaŭkovy šlach budzie stymulavać raźvićcio i ekanamičnuju intehracyju. Adnak niekatoryja ekśpierty aścierahajucca, što heta prajaŭleńnie nastojlivaha pamknieńnia Kitaja raspaŭsiudzić svoj upłyŭ.
Si Czińpin nazyvaje heta «prajektam stahodździa». Pa acenkach banka Morgan Stanley, vydatki na Novy šoŭkavy šlach dasiahnuć 1,3 tryljona dalaraŭ, piša Bloomberg. «Adzin pojas i adzin šlach» staŭ nieadjemnaj častkaj źniešniepalityčnaj stratehii Kitaja, što navat adznačyli ŭ kitajskaj kanstytucyi ŭ 2017 hodzie.
Sama mieniej 157 krain padpisali pahadnieńni nakont budaŭnictva Novaha šaŭkovaha šlachu. Adnak ambicyi Kitaja stali prablemaj vybaru ŭ mnohich krainach. Taki prajekt moža abciažaryć urady daŭhami i zrabić ich zaležnymi ad Kitaja.
Kitaj pierakonvaje, što prajekt ažyćciaŭlajecca nie dla palityčnaha abo vajennaha ŭpłyvu, a vyklučna dla ŭmacavańnia ekanamičnaha i kulturnaha ŭzajemaparazumieńnia pamiž krainami. Adnak Japonija i ZŠA ŭsio tak ža skieptyčna staviacca da padobnaj inicyjatyvy.
Upieršyniu Si Czińpin prapanavaŭ budaŭnictva Novaha šaŭkovaha šlachu ŭ 2013 hodzie, a sam prajekt raspačali ŭ 2015 hodzie. U 2018 hodzie inicyjatyva raspaŭsiudziłasia na Paŭdniovuju Amieryku, Karybski basiejn i navat Arktyku. U 2019 hodzie Italija pieršaja z krain G7 padtrymała kitajskuju inicyjatyvu.
Kali spačatku mnohija krainy pazityŭna ŭspryniali pierśpiektyvy kitajskaj hłabalizacyi, to ciapier staŭleńnie da Kitaja źmianiłasia ŭ bolšaści demakratyčnych krain. Heta abumoŭlena palitykaj Kitaja ŭ adnosinach da ŭjhuraŭ, demantažom demakratyi ŭ Hankonhu, karanavirusnaj prablemaj. Usio heta značna źmienšyła mižnarodny entuzijazm nakont prajekta Si Czińpina, paviedamlaje Deutsche Welle.
U hetym miesiacy ŭsie infrastrukturnyja prajekty, datyčnyja Novaha šaŭkovaha šlachu, admianiła Aŭstralija. Premjer-ministr Skot Morysan zajaviŭ, što Novy šaŭkovy šlach supiarečyć nacyjanalnym intaresam Aŭstralii. Taki krok moža pabudzić inšyja krainy admovicca ad usich pahadnieńniaŭ datyčna kitajskaha prajekta.
