Rehijon Kumran, u piačorach jakoha byli znojdzieny skrutki. Fota pixabay.com
Navukoŭcy ź niderłandskaha univiersiteta Hroninhiena vyvučyli skrutak z dapamohaj sučasnaj technałohii daśledavańnia vyjaŭ i štučnaha intelektu. Jany praanalizavali napisańnie ŭ rukapisie adnoj litary ź jaŭrejskaj movy — alef. Hetaja litara sustrakajecca ŭ skrutku bolš čym piać tysiač razoŭ, piša VVS.
Zhodna z pracaj niderłandskich navukoŭcaŭ, im udałosia praanalizavać ślady staražytnaha čarniła na skrutku. Ich raźmiaščeńnie zaležyć ad ruchaŭ myšc čałavieka i źjaŭlajecca ŭnikalnym dla kožnaha. Heta i dazvoliła dapuścić, što ŭ Vialikaha skrutka praroka Isai było dva aŭtary, a nie adzin.
Jak ličać navukoŭcy, chutčej za ŭsio dva aŭtary pracavali nad rukapisam u ciesnym supracoŭnictvie i sprabavali trymacca adnaho stylu ŭ napisańni. Toje, što ich počyrk padobny, možna patłumačyć tym, što aŭtary skrutka prajšli adno i toje ž navučańnie ŭ škole ci siamji. Im nastolki dobra ŭdavałasia kapiravać adno adnaho, što da ciapierašniaha času navukoŭcy nie mahli pabačyć roźnicy pamiž ich pracaj.
Kumranskija rukapisy — heta skrutki, jakija pradstaŭlajuć saboj samuju staruju viersiju Biblii, viadomuju na siońnia. Pieršyja ź ich byli znojdzieny kala 70 hadoŭ tamu bieduinam u piačory ŭ miascovaści Kumran kala Miortvaha mora. Asnoŭnaja mova rukapisaŭ — jaŭrejskaja, ale jość frahmienty na aramiejskaj i hrečaskaj movach. Ličycca, što Kumranskija rukapisy byli składzienyja kala 3 stahodździa da n.e.
