Biełaruś — adzinaja kraina ŭ Jeŭropie, dzie apytańni hramadskaha mierkavańnia publikujucca redka. Heta vynik represiŭnaj palityki biełaruskaha ŭrada, jaki faktyčna zabaraniŭ sacyjałahičnyja daśledavańni, źviazanyja z palityčnymi temami. Pa prośbie Centra ŭschodniejeŭrapiejskich daśledavańniaŭ i na asnovie padrychtavanych im pytańniaŭ, z 26 listapada da 16 śniežnia 2020 hoda siarod biełarusaŭ pa telefonie pravodziłasia apytańnie z metaj vyjavić mierkavańnie hramadstva nakont asobnych krain, u tym liku Polščy i Rasii. Reprezientatyŭnaja vybarka apytańnia składałasia z 1000 čałaviek, piša OSW.
43% biełarusaŭ ličać Rasiju najvialikšaj pahrozaj dla terytaryjalnaj cełasnaści krainy.
Heta najvialikšy pakazčyk siarod krain, uklučanych u apytańnie (21% respandentaŭ bačać pahrozu ŭ palitycy Polščy, 18% — Litvy, 18% — inšych krainach).
Pry hetym biełarusy absalutna pazityŭna staviacca da Rasii (86%) i rasijcaŭ (96%), a Uładzimir Pucin karystajecca padtrymkaj 60% biełarusaŭ.
Palityka jakich krain pahražaje terytaryjalnaj cełasnaści Biełarusi?
Pryviedzienyja źviestki paćviardžajuć toj fakt, što pratesty ŭ Biełarusi sa žniŭnia 2020 hoda nie majuć hieapalityčnaha charaktaru, jak heta było, naprykład, va Ukrainie. Padtrymka Łukašenki Rasijaj nie źmianiła staŭleńnie biełarusaŭ da rasijskaha naroda.
74% biełarusaŭ taksama zajavili pra pazityŭnaje staŭleńnie da Polščy, a 84% — da polskaha naroda. Bolšaść respandentaŭ (52%) aceńvajuć palityku Polščy ŭ adnosinach da Biełarusi padčas palityčnaha kryzisu stanoŭča, u toj čas jak 27% — admoŭna. Hetyja vyniki pakazvajuć, što ŭ biełaruskim hramadstvie niama zakaraniełych niehatyŭnych stereatypaŭ, jakija b pieraškadžali polska-biełaruskim adnosinam. Polšča i palaki aceńvajucca biełarusami lepš, čym Litva i litoŭski narod.
Jak Vy staviciesia da nastupnych krain?
Jak Vy staviciesia da nastupnych narodaŭ?
Tym nie mienš, varta adznačyć što palaki karystajucca mienšaj simpatyjaj, čym niemcy. Admoŭnaja acenka niemcaŭ składaje ŭsiaho tolki 10,8%.
Biełarusy stanoŭča staviacca da ŭkraincaŭ, ale admoŭna aceńvajuć ukrainskuju dziaržavu (praź dźvie revalucyi, jakija aktyŭna krytykavalisia jak rasijskimi, tak i biełaruskimi dziaržaŭnymi ŚMI).
Daśledavańnie pakazała, što ŭpieršyniu bolšaść biełarusaŭ pierš za ŭsio razhladajuć mahčymaść pracy ŭ Polščy (41%) abo ŭ Zachodniaj Jeŭropie (36%), a nie ŭ Rasii (30%), jakaja na praciahu mnohich hadoŭ niaźmienna była lidaram siarod krain dla mihracyi biełarusaŭ.
Vierahodna, heta vynik ekanamičnaj stahnacyi ŭ Rasii, a taksama pavieličeńnia mihracyjnych mahčymaściej u Polščy dla biełarusaŭ. Možna čakać rost emihracyi biełarusaŭ u Polšču, kali ekanamičnaja situacyja jašče bolš pahoršaje, a palityčny kryzis zaciahniecca.
U jakich krainach Vy razhladajecie mahčymaść pracavać?
Adzin z faktaraŭ, jaki mocna ŭpłyvaje na maštaby biełaruskaj emihracyi ŭ Polšču, — rost kolkaści ludziej, jakija atrymlivajuć kartu palaka. Apytańnie pakazała, što 62,1% biełarusaŭ pazityŭna staviacca da atrymańnia karty palaka.
Apytańnie pakazała, što za apošniaje dziesiacihodździe 30,5% respandentaŭ naviedali Polšču. Heta bolš, čym naviedała Litvu (24,3%), ale mienš, čym naviedała Ukrainu (45,6%) i Rasiju (55,7%), kudy biełarusam nie patrebnyja vizy. 19,7% respandentaŭ za apošniaje dziesiacihodździe byli ŭ inšych krainach ES.
Jakija krainy Vy naviedali za apošnija 10 hadoŭ?
Adzinaje adkrytaje pytańnie datyčyłasia asacyjacyj biełaruskaha naroda z Polščaj, Rasijaj, Ukrainaj i krainami ES. Bolšaść asacyjacyj možna kłasifikavać jak stanoŭčyja. Samy vysoki adsotak niehatyŭnych adkazaŭ datyčyŭsia Rasii (dyktatarski režym, nizki ŭzrovień žyćcia, karupcyja, ahresija) — 15,8%.
Jakija ŭ Vas asacyjacyi z Rasijaj?
Upieršyniu ŭ historyi padobnych daśledavańniaŭ biełarusy ličać, što Biełaruś pavinna abapiracca na histaryčnuju spadčynu, źviazanuju ź Vialikim Kniastvam Litoŭskim (40%), a nie na tradycyi Savieckaha Sajuza (28%).
Na jakuju histaryčnuju spadčynu musiać abapiracca biełarusy?
Bolšaść apytanych taksama vystupajuć za rasijska-biełaruskuju intehracyju ŭ miežach Sajuznaj dziaržavy: mienš za čverć vykazali niehatyŭnaje staŭleńnie da hetaj struktury. Akramia taho, Sajuznaja dziaržava bolš papularnaja za Jeŭrapiejski sajuz abo NATA, da jakoha bolšaść stavicca niehatyŭna.
Jak Vy aceńvajecie nastupnyja palityčnyja arhanizacyi?
