Čytač «Našaj Nivy» Uładzimir Bruj ź Niaśvižskaha rajona tydzień pravioŭ na biełaruskim Padlaššy ŭ Polščy. Svaimi ŭražańniami ad pajezdki 71-hadovy były nastaŭnik i pierakładčyk padzialiŭsia z «NN».
«Apošni tydzień kastryčnika mnie pryjšłosia — ci lepš skazać pašancavała — pravieści na procilehłym baku Biełaviežskaj puščy, — kaža Uładzimir Bruj. — U jakaści viadoŭcy ja braŭ udzieł u imprezach zbornikaŭ paezii Jaŭhiena Sierhijeni i dyska piesień na jaho słovy pad ščymlivaj nazvaj «Nie pamiraj, maja staronka».
Pieršaje, što kinułasia ŭ vočy paśla pierasiačeńnia polskaj miažy, heta akuratnyja pali. Niama tam biaskoncych zaraśnikaŭ rasiejskaha burjanu, jakija ja ŭ svoj čas tužliva naziraŭ, jedučy z Maskvy ŭ Kazań.
U vioscy Karyciški (15 km ad Biełaviežskaj puščy), dzie my abyšli ŭsie dvary, kab zaprasić ludziej na sustreču, nie ŭbačyli nivodnaj hradki z harodninaj — vakoł chat akuratna padstryžanyja hazony. U toj samy čas ništo nie nahadvaje pra nabližeńnie hałodnaj śmierci.
Pry minimalnaj piensii ŭ 600 jeŭra i takich ža, jak u nas, abo nižejšych cenach viaskoŭcy ŭsio kuplajuć u kramach.
Naš haspadar, były praparščyk Michał Hiermanovič, prymaŭ nas u svajoj nievialikaj na vyhlad chacie, dzie, adnak, kožnamu znajšoŭsia asobny pakoj. Jaho žonka Bahusłava na toj čas była ŭ Hiermanii, dzie na praciahu troch miesiacaŭ dahladaje pažyłych ludziej, a paśla viartajecca dadomu. Zaroblenyja hrošy traciać na zaviaršeńnie ramontu doma.
Adnojčy havorka zajšła pra nazvu Padlašša. Ja čamuści zaŭždy ličyŭ, što jana pachodzić ad słova Paleśsie. Michał rastłumačyŭ, što kraj byŭ tak nazvany pa toj pryčynie, što jaho nasielniki žyli pad lachami, heta značyć «kala palakaŭ». Tutejšaja havorka asablivaja. U joj jość niešta ad biełaruskaj, ukrainskaj dy, zrazumieła, polskaj movaŭ.
I ŭsio ž, havoračy pra stan biełaruskaj movy na Biełastoččynie, nielha nie adznačyć, što jaje niepaźbiežna čakaje taki ž sumny los. Moładź havoryć užo pa-polsku.
Amal u kožnaj vialikaj vioscy staić pravasłaŭny chram. Pratestanckich abšyn niašmat, i nie adčuvajecca, kab jany aktyŭna zajmalisia jevanhielizacyjaj. A mahčymaściej dla hetaha bolš, čym dastatkova. U toj ža vioscy Karyciški vojt hminy dazvoliŭ Michału Hiermanoviču ŭziać kłub u arendu na ceły dzień usiaho za 50 złotych (krychu bolš za 10 dalaraŭ). Jaho pamiaškańnie praktyčna ŭvieś čas pustuje, a ŭmovy dla praviadieńnia roznych mierapryjemstvaŭ — prosta idealnyja: dobraja mebla, kamin, bar z posudam, chaładzilnikam i mikrachvaloŭkaj. Ale niama kamu tut źbiracca, siratliva stajać stały dla biljarda i nastolnaha tenisa.
Mnohija pažyłyja vierniki pratestanckich kanfiesij śviedčyli, što ŭ kamunistyčnyja časy ich nie ckavali tak, jak baptystaŭ ci piacidziasiatnikaŭ u Savieckim Sajuzie. Ciapier ža hramadstvam zavałodała duchoŭnaja apatyja. Paśla šmatlikich skandałaŭ, źviazanych z pavodzinami jaje śviataroŭ, katalickaja carkva pačała hublać svoj raniejšy ŭpłyŭ. Mienšaje naviedvalnikaŭ i ŭ pravasłaŭnych chramach.
U vyniku hutarak z roznymi ludźmi — ścipłaj piensijanierkaj Halinaj, jaje 72-hadovym bratam Mikałajem, jaki vałodaje zavodam miedycynskaha abstalavańnia i maje šmatmiljonnyja prybytki, fiłosafam ź niečakanym proźviščam Salnikaŭ, žurnalistam Janakam — ja pryjšoŭ da vysnovy, što palaki za apošnija dziesiacihodździ stali žyć bahaciej i spakojniej. Značna palepšali darohi, stała pa-jeŭrapiejsku čysta va ŭsich nasielenych punktach.
Vulica Hajnaŭki. Fota Wikimedia Commons.
Asabliva mnie ŭ vočy kinułasia toje, što palaki stali nadzvyčaj depalityzavanaj nacyjaj. Ich nie nadta cikaviać temy vybaraŭ, choć na kožnym rahu visiać vielizarnyja partrety kandydataŭ u parłamient. Heta, na moj pohlad, śviedčyć ab ćviordym ustalavańni demakratyčna-libieralnych kaštoŭnaściej i pryncypaŭ žyćcia, kali
ludzi biez strachu hladziać u zaŭtrašni dzień i nie čakajuć, što niechta pavinien pryjści i vyrašyć ich prablemy», — kaža Uładzimir Bruj.
Uładzimir Bruj rodam z Haradziei. 29 hadoŭ jon adpracavaŭ u Niaśvižskim rajonie nastaŭnikam zamiežnych moŭ. Z 2003 da 2010 hadoŭ jon rabiŭ pierakładčykam z francuzskaj movy ŭ Siryi i Hviniei. Jon aŭtar zbornika ŭspaminaŭ «Niabiesny bank», ramana ŭ naviełach «Pryhody siryjca ŭ SSSR», pierakładaŭ na biełaruskuju z francuzskaj i anhlijskaj moŭ. Drukujecca jon, akramia «Našaj Nivy», u chryścijanskich vydańniach i z 2011 hoda kiruje Minskaj abłasnoj filijaj chryścijanskaha litaraturnaha abjadnańnia «Łaska Božaja».
