U internecie pačali źbirać podpisy za pierapachavańnie Kastusia Kalinoŭskaha ŭ Biełarusi. Siarod tych, chto padpisaŭ zvarot, — piśmieńniki Śviatłana Aleksijevič i Ŭładzimier Arłoŭ, himnastka Mielicina Staniuta, historyk Aleś Kraŭcevič, biznesoviec Juryj Zisier, muzyka Lavon Volski i inšyja. Kateharyčna suprać hetaj idei vystupiŭ lider BNF i adkryvalnik Kurapataŭ Zianon Paźniak. Svaje arhumenty palityk ahučyŭ u interviju Radyjo Svaboda.
— Ci bačycie vy arhumenty za pierapachavańnie Kalinoŭskaha ŭ Biełarusi?
— Nie. Hetaha kateharyčna nielha rabić. Heta nierazumnaja i antykulturnaja sprava. Śmierć Kalinoŭskaha ŭ Vilni źviazanaja ź jahonaj dziejnaściu. Heta «Jaśka, haspadar z-pad Vilni». Jon u Vilni dziejničaŭ, u Vilni byli kanśpiratyŭnyja kvatery, jon tam byŭ źniščany i zakapany na hary Hiedzimina. Jahonaja śmierć u hetym miescy — sakralnaja. Tudy biełarusam treba chadzić kali nie na kaleniach, to chacia b pieššu. I hetaja mahiła pavinna być tam. Ja vielmi aburany hetaj idejaj, jana krajnie nierazumnaja.
— Prychilniki pierapachavańnia ŭ Biełarusi kažuć, što jon biełaruski hieroj, a nia polski ci litoŭski, i tamu pavinien być tam, dzie jaho ličać svaim hierojem.
— Jaho miesca tam, dzie jon zmahaŭsia, dzie ŭvajšoŭ u historyju, dzie jon pakłaŭ svajo žyćcio za Biełaruś. Kalinoŭski — heta čałaviek, jaki śćvierdziŭ biełaruskuju nacyju. Usia šlachta, jakaja zmahałasia za svabodu, zmahałasia za svabodu Rečy Paspalitaj. U ich nie było nacyjanalnaj idei, jany zmahalisia na polskaj movie. Kalinoŭski adlustravaŭ nacyjanalnuju ideju dla intelihiencyi, jakaja za movu i za adradžeńnie Biełarusi. Biez Kalinoŭskaha ŭsiaho hetaha mahło b i nia być. «— Kaho lubiš? — Lublu Biełaruś! — Dyk uzajemna». Jon ściah, jaki śćvierdziŭ našuju nacyju, i jon maje być tam, dzie byŭ uźniaty.
— Biełaruskija hieroi pamirali šmat dzie pa-za Biełaruśsiu. Ale ci značyć heta, što jany pavinny zaŭsiody zastavacca tam, dzie zaviaršyłasia ich žyćcio?
— Voś Ivan Łuckievič pamior, naprykład, u Zakapane, ale heta było absalutna vypadkova. Jon byŭ chvory i pajechaŭ tudy lačycca. Hety horad nijak nie źviazany ni ź jaho dziejnaściu, ni z žyćciom. Heta byŭ vypadak. U takich umovach možna pieravozić. Ale jość i inšy prykład: Bahdanovič u Krymie. Jahonaja śmierć u Jałcie — heta lehienda, aviejanaja jaho paezijaj, jaho trahičnym vieršam i trahičnym žyćciom. Heta sakralnaje miesca. Jaho nielha pieravozić siudy, i dziakuj Bohu, što nie pieravieźli.
— Ci było b vašaje mierkavańnie inšym, kali b Biełaruś była demakratyčnaj dziaržavaj pad bieł-čyrvona-biełym ściaham?
— Nie. Navat kali b sučasnaja Litva była superdyktatarskaj i varožaj dziaržavaj, usio roŭna jon pavinien być tam. Heta duchoŭny žyćciovy zakon, i takija elementarnyja rečy pavinien razumieć kožny biełaruski intelihient. Ja ździŭleny, što takaja ideja źjaviłasia.
Dziejačy kultury źviarnulisia da Litvy: Prosim pachavać Kalinoŭskaha ŭ Biełarusi
Što biełarusy dumajuć pra mahčymaść pachavańnia Kalinoŭskaha ŭ Biełarusi MIERKAVAŃNI
