Jezuicki kompleks Miensku ŭ sakaviku 1918 hodu. Zdymak z kalekcyi Bundesarchivu
Mienskija ŭłady vyrašyli adnavić fasad niekali dvuchpaviarchovaha budynku škoły jezuickaha kalehijumu na Placy Voli, źleva ad katalickaj katedry.
U 60-ja hady XX stahodździa hety pomnik architektury baroka byŭ pierabudavany ŭ biezabličnuju čatyrochpaviarchovuju muzyčnuju škołu z kancertnaj zalaj na apošnim paviersie i ŭ takim vyhladzie dajšoŭ da našych dzion. Ciapier vyrašana adnavić fasad staroha budynku, nie raźbirajučy nadbudavanyja niekali pavierchi.
Heta racyjanalnaje, choć i pałavinčataje rašeńnie.
Andrej Dyńko ŭ FB spytaŭsia majoj dumki pra novy prajekt. Ja adkazaŭ, što mianie nielha pytacca, bo ja nastrojeny vielmi radykalna i ramantyčna. Ja za tatalnuju rehieneracyju histaryčnaha centru Miensku sa znosam dvuch žyłych damoŭ na praspekcie Pieramožcaŭ, Domu mod, instytutu «Biełpramprajekt», handlovaha domu i abodvuch parkinhaŭ na Niamizie, a taksama dvuch budynkaŭ, jakija siońnia atačajuć katedru na Placy Voli.
Ja taksama za pierasoŭvańnie hatelu Eŭropa na staroje miesca, za adnaŭleńnie budynka haradzkoha teatru i viartańnie na staroje miesiaca zabudovy paŭdniova-zachodniaha boku Placu Voli, jakaja zakryje saboj kanservatoryju. Nu i, viadoma, za adnaŭleńnie daminikanskaha kaściołu Tamaša Akvinskaha — samaha vialikaha chramu Miensku.
Ludziej sa źniesienych budynkaŭ ja b pierasialiŭ u lepšaje žytło z pavieličeńniem raniej zajmanaj płoščy i vypłataj vialikaj kampensacyi na schił ad Piščałaŭskaha zamku da Haradzkoha vału, pabudavaŭšy tam elitny žyllovy kompleks za dziaržaŭny košt.
Treba razumieć, što histaryčny centar Miensku — heta nia tolki pomnik historyi i kultury. Heta jašče i imunitet našaha narodu ad spaŭzańnia nazad u imperyju. Kab Stary horad u Miensku paśla vajny zachavaŭsia i byŭ adnoŭleny, to palityčnych padziejaŭ apošniaj čverci stahodździa mahło i nia być. Ja navat upeŭnieny — nie było b.
Biaź viežy adnoŭleny fasad nie zapracuje
Kali ž kazać pra prajekt adnaŭleńnia fasadu jezuickaj škoły, dyk lepš tak, čym nijak.
Ale, na maju dumku, adnaŭlać fasad škoły biez adnaŭleńnia viežy z hadzińnikam, jakaja stajała niekali nasuprać byłoha kalehijumu sprava ad katedry, niama sensu. Ź viežaj budzie lepš.
Hetaja vieža patrebnaja Miensku. Praz usio XX stahodździe jana była symbalem našaha horadu, hałoŭnaj daminantaj histaryčnaha centru i jaho syluetu.
Vieža za ŭsiakuju canu nie chacieła źnikać. U červieni-lipieni 1944 hodu jana była paškodžana i spalena savieckaj avijacyjaj, ale vystajała. U 1949 hodzie navat byŭ abvieščany konkurs na jaje restaŭracyju i adnaŭleńnie.
Ale niečakana ŭ 1952 hodzie da viežy padahnali tank, začapili trosam i, padsiekšy pilony, pavalili. I ŭjavicie sabie — jana nie raźbiłasia! Niejki čas vieža tak i lažała cełaja, niepaškodžanaja.
Niekali ja apublikuju ŭspaminy staražyłaŭ pra heta. Voś apovied adnaho ź ich, architektara Barysa Kadušyna:
«Pamiataju, jak budučy jašče školnikam druhoj albo treciaj klasy, kali ja vučyŭsia na Revalucyjnaj vulicy, hetaja źniesienaja vieža lažała na rahu Revalucyjnaj. Jaje byccam by niejkim trosam uziali i ściahnuli, lažała jana tak roŭnieńka. Mnie było tak cikava — lažyć takaja cełaja, niepaškodžanaja vieža…»
Hetak budavali ŭ Miensku ŭ XVIII stahodździ.
Tamu jezuickaja vieža z hadzińnikam — vydatny pomnik mienskaha baroka — pavinna być viernuta na staroje miesiaca. Siońnia hetamu ničoha nie zaminaje.
Čytajcie taksama: «Atrymajem niejkaha architekturnaha monstra»? Rekanstrukcyja budynka ŭ centry Minska vyklikała palarnyja reakcyi
