Pradstaŭniki biełaruskich pravaabarončych arhanizacyj vystupili 24 sakavika z supolnaj zajavaj «Patrabujem spynić nahniatańnie isteryi i atmaśfiery strachu ŭ biełaruskim hramadstvie i zabiaśpiečyć vykanańnie pravoŭ čałavieka».
fota Siarhieja Hudzilina
Pravaabaroncy kanstatujuć značnaje paharšeńnie situacyi z pravami čałavieka ŭ krainie i adznačajuć:
«Kanstytucyja Respubliki Biełaruś abviaščaje zabieśpiačeńnie pravoŭ i svabodaŭ hramadzianaŭ najvyšejšaj metaj dziaržavy.
Abmiežavańnie pravoŭ i svabodaŭ asoby dapuskajecca tolki ŭ vypadkach, praduhledžanych dziejučym zakonam, u intaresach nacyjanalnaj biaśpieki, hramadskaha paradku, abarony maralnaści, zdaroŭja nasielnictva, pravoŭ i svabodaŭ inšych asobaŭ.
Kanstytucyja krainy, siarod inšych hramadzianskich i palityčnych svabodaŭ, harantuje hramadzianam svabodu mirnych schodaŭ i vykazvańnia svajho mierkavańnia.
Pačynajučy ź lutaha, u mnohich haradach Biełarusi adbyvajucca mirnyja schody hramadzianaŭ, na jakich jany vykazvajuć niazhodu z ekanamičnaj palitykaj Urada, vystupajuć suprać Dekreta prezidenta № 3 «Ab papiaredžańni sacyjalnaha ŭtrymanstva».
Niahledziačy na absalutna mirny charaktar hetych schodaŭ, uładami krainy byli raspačaty represii ŭ dačynieńni da ich udzielnikaŭ i arhanizataraŭ. Pad chvalu represij patrapili lidary i aktyvisty palityčnych partyj, hramadskich abjadnańniaŭ, pravaabaroncy, błohiery i žurnalisty šerahu niezaležnych ŚMI, zvyčajnyja hramadzianie. Uładami byŭ zadziejničany i vykarystany šyroki śpiektr najhoršych represiŭnych praktyk: advolnyja zatrymańni, masavaje vykarystańnie administracyjnych aryštaŭ, vobšuki ŭ ofisach demsił i pryvatnych pamiaškańniach, bujnyja štrafy.
Asablivuju zaniepakojenaść vyklikajuć vypadki pieraśledu pravaabaroncaŭ i žurnalistaŭ u suviazi z prafiesijnaj dziejnaściu.
Usiaho pa infarmacyi, jakoj my vałodajem, pačynajučy z 3 sakavika za ŭdzieł u mirnych schodach u toj ci inšaj formie byli represavany kala 300 čałaviek, bolš za 100 ź ich padvierhnuty administracyjnym aryštam.
21-22 sakavika stała viadoma pra šmatlikija zatrymańni hramadzianaŭ u miežach uzbudžanaj kryminalnaj spravy ab padrychtoŭcy da masavych biesparadkaŭ (č.3 art. 293 KK). Usie zatrymanyja ŭziaty pad vartu i źmieščany ŭ SIZA KDB i SIZA №1 h. Minska. 23 sakavika KDB paviedamiła, što ŭ miežach spravy zatrymany 26 čałaviek, pryčym apieratyŭna-śledčyja dziejańni praciahvajucca i mahčymyja novyja zatrymańni.
Dziejańni pradstaŭnikoŭ siłavych viedamstvaŭ supravadžajucca hrubymi parušeńniami pravoŭ zatrymanych, u pryvatnaści, nieabhruntavanym užyvańniem fizičnaj siły.
Asablivuju zaniepakojenaść vyklikaje infarmacyja ab niedapuščeńni advakataŭ da zatrymanych. My rasceńvajem dadzienyja dziejańni jak parušeńnie harantavanaha Kanstytucyjaj krainy prava na abaronu.
Masavyja represii pry sadziejańni ŭładaŭ supravadžajucca prapahandysckaj kampanijaj u dziaržaŭnych ŚMI, skiravanaj na nahniatańnie isteryi i atmaśfiery strachu ŭ metach zapałochvańnia hramadstva. Heta daje nam padstavy aceńvać charaktar pieraśledu jak palityčna matyvany».
U suviazi z vyšejskazanym pradstaŭniki pravaabarončaj supolnaści Biełarusi patrabujuć ad uładaŭ:
- Nieadkładna spynić nahniatańnie isteryi i atmaśfiery strachu ŭ biełaruskim hramadstvie.
- Vyzvalić usich asobaŭ, jakija byli padvierhnuty advolnym zatrymańniam ci administracyjnym aryštam za ŭdzieł u mirnych schodach i vykazvańnie mierkavańnia.
- Zabiaśpiečyć niaŭchilnaje vykanańnie ŭsich pracesualnych harantyj asobam, uziatym pad vartu ŭ miežach uzbudžanaj kryminalnaj spravy; ustrymacca ad lubych formaŭ cisku na ŭdzielnikaŭ kryminalnaha pracesu, u tym liku - advakataŭ.
- Zabiaśpiečyć pravy hramadzianaŭ na mirnyja schody i vykazvańnie mierkavańnia, ustrymacca ad užyvańnia hvałtu ŭ dačynieńni da ich, nie pieraškadžać žurnalistam u ich prafiesijnaj dziejnaści.
Zajavu podpisali pravaabarončy centr «Viasna», PU «Centr pravavoj transfarmacyi», Kamitet abarony represavanych «Salidarnaść», Biełaruski Dom pravoŭ čałavieka imia B. Zvozskava, RPHA «Biełaruski Chielsinkski kamitet», HA «Biełaruskaja asacyjacyja žurnalistaŭ», PU «Biełaruski dakumientacyjny centr»
