Žychary Paŭnočnaha pasiołka — mikrarajona ŭ Zavodskim rajonie Minska — pišuć aburanyja listy va ŭsie mahčymyja instancyi: Kamitet dziaržkantrolu, harvykankam, Saviet deputataŭ… Ludzi pratestujuć suprać znosu svaich damoŭ.
Paŭnočny pasiołak. Fota - Volha Šukajła.
Pa-pieršaje, žychary pasiołka patrabujuć, kab admianili vyniki hramadskaha abmierkavańnia prajekta zabudovy ŭčastka, na jakim siońnia staić ich žyllo.
«Nichto z žycharoŭ nie viedaŭ pra toje abmierkavańnie. Jak takoje moža być?», — ździŭlajecca Taćciana, adna z ułaśnikaŭ damoŭ u Paŭnočnym pasiołku.
Pa-druhoje, ludzi banalna nie chočuć źjazdžać i mianiać svaje damy na kvatery.
«Raniej, u 2010 hodzie nas taksama chacieli źnieści. Ale pa vynikach praviedzienych administracyjaj Zavodskaha rajona ŭ pačatku 2011 hoda sustreč z žycharami Paŭnočnaha pasiołka, pa daručeńni kamiteta architektury i horadabudaŭnictva Minharvykankama raspracoŭščykam prajekta UP «Minskhrada» byŭ praviedzieny paŭtorny hrad-ekanamičny analiz rekanstrukcyi nazvanaj terytoryi, — raspaviadaje Taćciana. — I ŭ adpaviednaści ź im bolšaść damoŭ vyrašyli zachavać.
Pavodle infarmacyi administracyi Zavodskaha rajona z ulikam vynikaŭ dadzienaha hrad-ekanamičnaha analizu byli ŭniesieny adpaviednyja źmieny ŭ horadabudaŭničy prajekt.
I voś, praź piać hadoŭ unosiacca źmianieńni ŭ hety horadabudaŭničy prajekt, u adpaviednaści ź jakim našy chaty znoŭ płanujucca da znosu».
Adna z vulic u Paŭnočnym pasiołku. Fota - Volha Šukajła
Pad adkrytym listom padpisalisia pakul što 140 žycharoŭ Paŭnočnaha pasiołka.
«Artykuł 44 Kanstytucyi Respubliki Biełaruś abviaščaje: «Dziaržava harantuje kožnamu prava ŭłasnaści …, niedatykalnaść ułasnaści, prava jaje atrymańnia ŭ spadčynu achoŭvajecca zakonam».
U svaich vystupach prezident Respubliki Biełaruś Łukašenka A.R. vykazvaje patrabavańnie, što znosu padlahajuć staryja damy. Damy na Paŭnočnym pasiołku dychtoŭnyja. Za ŭłasnyja źbieražeńni žychary praviali haz, vadu, kanalizacyju, stvaryŭšy tym samym spryjalnyja ŭmovy dla pražyvańnia. Budučy ŭ zonie zachavańnia, u tym liku pa hienieralnym płanie h. Minska 2003 h., mnohija damy na Paŭnočnym pasiołku byli rekanstrujavany i rekanstrujujucca ŭ ciapierašni čas z dazvołu rajonnych uładaŭ, na što zatračany hramadzianami vielizarnyja materyjalnyja srodki, — havorycca ŭ liście.
My nie zhodnyja, kab našy chaty znosilisia. Zamiena adnaho žyłoha fondu na inšy žyły fond nie moža słužyć važkaj akaličnaściu dla znosu kapitalnych, dobraŭparadkavanych žyłych damoŭ.
U adpaviednaści z artykułam 2 Kanstytucyi Respubliki Biełaruś rašeńnia ŭ dziaržavie pavinny prymacca ŭ intaresach hramadzian. Hetak ža, artykuł 1.2 Dyrektyvy Prezidenta Respubliki Biełaruś ad 27.12.2006 №2 zahadvaje u vypadku roznahałośsiaŭ prymać rašeńni na karyść hramadzian. Parušeńnie pravoŭ ludziej vyklikaje masavaje niezadavolenaść hramadzian, što hetak ža nie ŭ intaresach dziaržavy».
A ranicaj 2 listapada delehacyja ad žycharoŭ naviedała Alaksandra Darachoviča, kiraŭnika administracyi Zavodskaha rajona Minska. Pa słovach Taćciany, čynoŭnik paviedamiŭ ludziam, što i sam jon na hramadskim abmierkavańni nie prysutničaŭ.
«Ja spytała — dyk a vy ž pavinny byli padpisać pratakoł abmierkavańnia! Nie, kaža jon, ja nie ŭ kursie», - raspaviadaje Taćciana.
Čynoŭnik paabiacaŭ, što budzie raźbiracca. U jaho paprasili pakazać pratakoł hramadskaha abmierkavańnia, kab hlanuć, kolki ludziej tam było i ci prysutničaŭ pradstaŭnik Paŭnočnaha pasiołka. Im ničoha nie pakazali.
Tym časam ludzi rassyłajuć svaju skarhu pa ŚMI i dziaržustanovach.
«U 2013 hodzie nam dali dazvoł budavacca. My ŭkłali hrošy, siły ŭ svaje damy — i tut raptam, praź niejkija čutki da nas dachodzić navina, što damy źniasuć. Chiba heta narmalna? — aburajecca Taćciana. — Ja nie ŭpeŭnienaja, što hetyja ŭkładzienyja hrošy nam kampiensujuć, heta pa-pieršaje. A pa-druhoje, moj dom — maja maleńkaja Radzima. Maje baćki toj dom budavali. Tut pryroda, drevy… Ja nie chaču pierajazdžać u kamienny miech. Ale atrymlivajecca tak, što kamuści žyllovyja ŭmovy palapšajuć, a nam paharšajuć?».
Adzin z damoŭ u Paŭnočnym pasiołku. Fota - Volha Šukajła
Takim čynam, Taćciana z astatnimi žycharami Paŭnočnaha pasiołka patrabujuć pryznać niesapraŭdnym hramadskaje abmierkavańnie horadabudaŭničaha prajekta, praviedzienaje administracyjaj Zavodskaha rajona z 26 vieraśnia pa 20 kastryčnika hetaha hoda, vyklučyć znos siadzibnych žyłych damoŭ pad šmatpaviarchovuju, šmatkvaternuju zabudovu, unieści adpaviednyja źmianieńni ŭ horadabudaŭničy prajekt i pravieści hramadskaje abmierkavańnie horadabudaŭničaha prajekta z uniesienymi źmienami va ŭstanoŭlenym dziejučym zakanadaŭstvam paradku.
Maryna Pivavarčyk, hałoŭny architektar Zavodskaha rajona, prakamientavała situacyju z boku horada.
«Što tyčycca abmierkavańnia, to ŭsio było zhodna z zakanadaŭstvam. Raźmiaścili abjavu ŭ haziecie «Minski kurjer» za dziesiać dzion da pačatku. Raźviesili abjavy na rajonie… Kaniečnie, u kožny dom my nie mahli kinuć abviestku ŭ paštovuju skryniu, ale ž infarmacyja była i na sajcie administracyi Zavodskaha rajona, - kaža Pivavarčyk. — U DK MAZ 15 dzion stajali płanšety ź infarmacyjaj, byŭ žurnał dla zapisu zaŭvah i prapanoŭ. A paśla jašče ciaham 10 dzion možna było dasyłać listy i prapanovy ŭ elektronnym vyhladzie. To bok ludzi nie sočać za infarmacyjaj. Paŭnočny pasiołak vialikaja terytoryja — kožnaha piersanalna abvieścić my nie možam».
Pa słovach Pivavarčyk, ŭ Paŭnočnym pasiołku płanujuć źnieści kala 90 damoŭ i siadzibaŭ «nievialikimi plamami» pa ŭsim rajonie. Astatniaje zastaniecca. Na miescy taho, što źniasuć pabudujuć šmatpaviarchoviki.
Takaja «raptoŭnaja» zabudova nasamreč zvyčajny šarahovy praces, tłumačyć architektarka.
«Kožnyja 5 hadoŭ płany abnaŭlajucca: raspracoŭvajucca novyja horadabudaŭničyja pašparty, šukajucca novyja inviestplacoŭki dla horada», — kaža jana.
Ale ž raźličvać, što atrymajecca zachavać svajo žyllo žychary Paŭnočnaha pasiołka mohuć tolki ŭ adnym vypadku.
«Prajšło hramadskaje abmierkavańnie, padpisany pratakoł. Dalej budzie ŭzhadnieńnie. Ale ž kali nie znojdziecca inviestar dla zabudovy, to nichto tyja damy nie źniasie. Moža inviestar uvohule vyrašyć, što na tym učastku budavać jamu nie vyhadna — i buduć tyja damy stajać, jak i stajali», - tłumačyć Maryna Pivavarčyk.
