Фота: сацсеткі
Перш за ўсё, лічыць Мілінкевіч, не варта хварэць на пошук ворагаў і шпіёнаў: «Каб сысці з улады, трэба мець мужнасць, сілу характара, таму што больш за ўсё ўлада пераследуе менавіта тых, хто ад яе адыходзіць. Яна лічыць іх здраднікамі, а здраднікі горшыя за ворагаў.
Ні ў якім разе нельга адразу ставіць штамп, што гэты чалавек кепскі, паколькі ён быў па той бок. Трэба глядзець на яго дзейнасць.
Такія людзі бываюць вельмі адданыя справе дэмакратыі і свабоды, нават калі яны раней былі ва ўладзе. Канешне, у сістэме і шмат злачынцаў, якія парушаюць законы, пераследуюць людзей і хлусяць, але ёсць і людзі, якія гэтага не рабілі. Ведаю многіх людзей, якія перайшлі на бок прыстойнасці і працуюць на карысць будучай Беларусі».
Аляксандр Мілінкевіч. Фота: «Новы час»
Палітык адзначае, што мы не можам рабіць самасуды. Калі гаворка пра злачынцаў, асабліва пра тых, у каго на руках кроў, хто пераследаваў людзей і судзіў іх не па законе, іх будзе судзіць справядлівы суд у вольнай Беларусі.
Бывае, што чалавек насамрэч служыў у сістэме і ў пэўны момант зразумеў, што далей так нельга. Мілінкевіч згадвае хрысціянскую традыцыю: калі хтосьці ўсвядоміў, што ён мусіць папрасіць прабачэнне і адысці ад зла, гэта таксама ўчынак. Калі ён усё свядома і да канца зразумеў і стаў лепшым чалавекам, то, вучыць хрысціянства, трэба прабачаць такіх людзей.
Ці варта задаваць такім людзям пытанні датычна працы ў сістэме? Аляксандр такую думку не падтрымлівае:
«Калі чалавек сам хоча нешта расказаць, то няхай. А што да грамадства — калі камусьці падабаецца чыніць такія споведзі, гэта яго права. Я лічу, што дастаткова пакаяння чалавека, і калі ён не хоча расказваць, чаму і як, мы не маем абавязку гэта ў яго патрабаваць.
Ёсць класная прымаўка, беларусы яе вельмі любяць: «Разумны чалавек шукае сяброў, а дурань стварае ворагаў». Гэта мае дачыненне і да такіх сітуацый. Нават пры сур’ёзных злачынствах чалавека караюць, але ён мусіць мець магчымасць з цягам часу вярнуцца ў грамадства і быць прыстойным чалавекам».
Не ва ўсіх хапае мужнасці публічна выбачыцца, але гэта пажадана, лічыць Мілінкевіч. Выдатна, калі чалавек можа публічна сказаць: «Я не меў рацыі, я рабіў кепскае, нават рабіў злачынствы».
А ці можа сыход з сістэмы быць звязаны з тым, што чалавек проста выбраў больш выгадны бок? Наўрад ці, мяркуе суразмоўца:
«У сённяшняй сітуацыі такі пераход нявыгадны, людзям без сумлення лепш быць ва ўладзе, чым па-за ўладай. Калі гісторыя схіліцца ў бок дабра, перабежчыкаў можа быць больш, але цяпер не той выпадак. Цяпер у краіне надзвычай цяжка тым людзям, што хочуць нармальнасці ў Беларусі, але і ў эміграцыі няпроста. Таму не думаю, што сыходзяць з сістэмы, каб знайсці лягчэйшае жыццё. Нават калі хто з’ехаў, у Беларусі засталіся сваякі, а мы ведаем, што часам і сваякоў эмігрантаў пераследуюць».
«Наша Нiва» — крыніца якаснай інфармацыі і бастыён беларушчыны
ПАДТРЫМАЦЬ «НН»Чытайце таксама:
Былая фатографка БелТА, якая здымала пратэсты і суд над палітвязнямі, цяпер жыве ў Варшаве
Колькі сілавікоў, якія ўдзельнічалі ў рэпрэсіях, з'ехалі ў Еўропу?
«Жыццё ў эміграцыі — як палімпсест». Сяргей Дарафееў расказаў пра сваё працяглае бежанства
