Jaŭhien Pryhožyn (sprava) adjazdžaje sa štaba Paŭdniovaj vajskovaj akruhi ŭ Rastovie-na-Donie paśla dasiahnieńnia mirnaj damoŭlenaści z Maskvoj, 24 červienia 2023 hoda. Fota: AP Photo
Uviečary 24 červienia Jaŭhien Pryhožyn zajaviŭ, što jaho najmity, jakija spynilisia za paru socień kiłamietraŭ ad Maskvy, «paviartajuć svaje kałony i adychodziać nazad u palavyja łahiery zhodna z płanam». Pryčynu svajho rašeńnia stvaralnik PVK «Vahnier» patłumačyŭ tak: «Ciapier nadyšoŭ toj momant, kali kroŭ moža pralicca». Heta była nie tolki raspłyvistaja, ale i chłuślivaja farmuloŭka: za sutki buntu zahinuli [jak minimum] 13 rasijskich lotčykaŭ.
Akramia taho, jašče napiaredadni Pryhožyn abvinavaciŭ kiraŭnictva Ministerstva abarony RF u abstrele najmitaŭ (ale nie pakazaŭ nijakich pierakanaŭčych dovadaŭ) i zajaviŭ, što PVK raźbiarecca z «paskudami», jakija «źniščajuć rasijskich žaŭnieraŭ». U pieršuju čarhu — ź ministram abarony Siarhiejem Šajhu, jakoha Pryhožyn nazvaŭ «babaj» i «stvareńniem».
Prosta pierad tym, jak Pryhožyn zharnuŭ svajo paŭstańnie, niečakana vyśvietliłasia, što pieramovy ź im vioŭ Alaksandr Łukašenka i nibyta Pryhožyn mienavita ad jaho pryniaŭ prapanovu spynić kałony najmitaŭ; pra heta paviedamili pradstaŭniki aficyjnaha Minska. Sam zasnavalnik PVK ničoha pra heta nie kazaŭ (choć padčas svajho buntu jon byŭ nadzvyčaj havarlivy). Ale nieŭzabavie viersiju Minska paćvierdziŭ pres-sakratar rasijskaha prezidenta Dźmitryj Piaskoŭ. Bolš za toje, sa słoŭ Piaskova, Pryhožyn «vyjedzie ŭ Biełaruś», a kryminalnuju spravu ab miaciažy, raspačatuju suprać jaho, spyniać. Čym mienavita Pryhožyn budzie zajmacca ŭ Biełarusi, nieviadoma.
Sa słoŭ surazmoŭca «Mieduzy», blizkaha da Kramla, u tym ci inšym vyhladzie ŭłady viali pieramovy z Pryhožynym ź viečara 23 červienia, kali toj abviaściŭ pra pačatak svajho «maršu spraviadlivaści».
«Ź im sprabavała kamunikavać kiraŭnictva armii, supracoŭniki Administracyi prezidenta, kiraŭnictva Rashvardyi i blizkija da jaho čynoŭniki. Ale sami jaho dziejańni byli takimi, što nie vielmi zrazumieła, pra što naohuł pieramaŭlacca. Patrabavańni taksama byli tumannymi i dziŭnymi: prybrać Šajhu, nie leźci ŭ spravy «Vahniera», bolš finansavać. Ale paśla takich dziejańniaŭ u sistemie [Pryhožynu] miesca nie było. U lubym vypadku jon [by niešta] hublaŭ, navat kali atrymlivaŭ harantyi žyćcia i zachavańnia biznesu ŭ niejkim vyhladzie. Hublać jon nie chacieŭ», — skazaŭ surazmoviec «Mieduzy».
Jak raniej pisała «Mieduza», śpiarša Kreml spadziavaŭsia vyrašyć situacyju «bolš-mienš mirnym šlacham», ale damovicca ź lidaram najmitaŭ nie ŭdałosia. Paśla hetaha Kreml rasparadziŭsia, kab rasijskija hubiernatary i palityki publična vystupili z asudžeńniem dziejańniaŭ Pryhožyna i abviaścili jaho «zdradnikam». Kala 10 ranicy pa Maskvie Pucin sam vystupiŭ z telezvarotam, u jakim abvinavaciŭ Pryhožyna, nie nazyvajučy jaho proźvišča, u «zdradzie» i «ŭdary ŭ śpinu», takim čynam byccam by całkam vyklučyŭšy mahčymaść mirnaha vyrašeńnia situacyi.
Pryhožyn na heta adkazaŭ, što «prezident hłyboka pamyliŭsia»: «Nichto nie źbirajecca na patrabavańnie prezidenta, FSB ci jašče kaho-niebudź pryjści z pakajańniem». Da hetaha času vahnieraŭcy ŭžo kantralavali Rastoŭ-na-Donie; na praciahu nastupnych hadzin jany zusim bieśpieraškodna prasoŭvalisia da Maskvy.
Pry hetym, jak śćviardžajuć krynicy «Mieduzy», blizkija da Administracyi prezidenta Rasii, prykładna ŭ siaredzinie dnia 24 červienia Pryhožyn pačaŭ sprabavać sam vyjści na suviaź z Kramlom i nibyta navat «sprabavaŭ datelefanavacca da Pucina, ale prezident nie chacieŭ ź im havaryć».
Pavodle acenki surazmoŭcaŭ «Mieduzy», blizkich da Kramla i ŭrada RF, chutčej za ŭsio, Pryhožyn zrazumieŭ, što «pierabraŭ mieru», a «pierśpiektyvy ruchu jaho kałon tumannyja». Da taho momantu najmity znachodzilisia ŭžo nie tak daloka ad raki Aki — mienavita tam rasijskaje vojska i Rashvardyja vyrašyli vybudavać pieršuju liniju abarony ad vahnieraŭcaŭ. Pry hetym, niahledziačy na zajavy Pryhožyna ab tym, što ź im hatova pajści «paŭarmii» (i niahledziačy na toje, što ŭ rehijonach jon nie atrymaŭ nijakaha adporu z boku siłavikoŭ), dadatkovaj padtrymki za pieršyja hadziny paŭstańnia ŭ PVK nie źjaviłasia.
Pabačyŭšy, jak źmianiŭsia nastroj Pryhožyna, Kreml nibyta vyrašyŭ nie iści na «kryvavaje sutyknieńnie», śćviardžajuć surazmoŭcy «Mieduzy». Pavodle ich mierkavańnia, finalnymi pieramovami zajmałasia vialikaja hrupa čynoŭnikaŭ, u jakuju siarod inšych uvachodzili kiraŭnik Administracyi prezidenta Anton Vajna, sakratar Rady biaśpieki Rasii Mikałaj Patrušaŭ i pasoł Rasii ŭ Biełarusi Barys Hryzłoŭ.
Frantmienam hetaj hrupy vystupiŭ Alaksandr Łukašenka. Pa słovach krynicy, blizkaj da Kramla, Pryhožyn nastojvaŭ, kab u pieramovach udzielničali «pieršyja asoby»; uličvajučy niežadańnie Pucina kantaktavać z zasnavalnikam PVK, u pieramoŭnikaŭ akazałasia nie tak užo šmat varyjantaŭ.
«Pryhožynu patrebny byŭ hodny kanfident, kab vyjści z hulni, [zachavaŭšy tvar]. Takim vystupiŭ Łukašenka. Jon lubić pijar i razumieje vyhadu — tamu i pahadziŭsia», — śćviardžaje surazmoviec «Mieduzy». Na jahonuju dumku, «vyhada» dla Łukašenki vidavočnaja: publična mienavita jon staŭ čałaviekam, jaki «vyratavaŭ Rasiju jak maksimum ad hramadzianskaj vajny, a jak minimum — ad vialikaj kryvi».
Krynicy «Mieduzy», blizkija da Kramla i ŭrada Rasii, sychodziacca ŭ mierkavańni, što pa vynikach svajho radykalnaha vystupu Pryhožyn prajhraŭ, bo «jon vycieśnieny z Rasii. Prezident takoha nie daruje». Ź ich słoŭ, baki jašče buduć «abmiarkoŭvać» padrabiaznaści pahadnieńnia, jakoje tyčycca novaha stanovišča Pryhožyna, ale «raniejšaha ŭpłyvu i resursaŭ u jaho nie budzie».
U toj ža čas surazmoviec, blizki da Kramla, nie vyklučyŭ, što pa vynikach buntu mohuć być kadravyja źmieny ŭ kiraŭnictvie Ministerstva abarony, «ale nie pa patrabavańni Pryhožyna, a z-za samaŭchileńnia Ministerstva abarony».
U samym pačatku buntu hienierał Siarhiej Suravikin (kamandavaŭ hrupoŭkaj rasijskich vojskaŭ va Ukrainie z pačatku kastryčnika 2022-ha da pačatku studzienia 2023-ha) vystupiŭ ź videazvarotam, u jakim zaklikaŭ vahnieraŭcaŭ spynicca i «raźviazać pytańni mirnym šlacham». Dakładna takoje ž videa i ŭ tym ža miescy zapisaŭ hienierał-lejtenant armii Uładzimir Alaksiejeŭ: jon nazvaŭ dziejańni Pryhožyna «ŭdaram u śpinu prezidentu» i «sprobaj dziaržaŭnaha pieravarotu».
Praź niekalki hadzin Pryhožyn u štabie Paŭdniovaj vajskovaj akruhi ŭ Rastovie-na-Donie sustreŭsia z Alaksiejevym i namieśnikam ministra abarony RF Junus-Biekam Jaŭkuravym. Biznesoviec zajaviŭ im, što źbirajecca iści na Maskvu i choča «atrymać načalnika Hienštaba [Valeryja Hierasimava] i [ministra abarony Siarhieja] Šajhu» (na što Alaksiejeŭ z uśmieškaj adkazaŭ: «Zabirajcie»). Pryhožyn taksama paviedamiŭ vajskovym pieramoŭnikam, što jany «sastarełyja kłoŭny».
Pry hetym ni Siarhiej Šajhu, ni Valeryj Hierasimaŭ dahetul ni słova nie skazali pra paŭstańnie Pryhožyna. Taksama nieviadoma, dzie jany ŭvieś hety čas znachodzilisia.
Surazmoŭcy, blizkija da Kramla, u toj ža čas pryznajuć, što miaciež asłabiŭ pazicyi Pucina: «jon nie moh apuścicca da Pryhožyna, ale jaho ŭčora [paśla telezvarotu] nie było nidzie. Jon «car», «pieršy», ale, blacha-mucha, kali treba — umiašajsia, a nie prymušaj za siabie śviacić fasadam Łukašenki i pierahavorvacca siłavikoŭ».
U dzień, kali Pryhožyn rušyŭ svajo vojska na Maskvu, Pucin pracavaŭ z dakumientami ŭ Kramli, jak śćviardžaje jaho pres-sakratar Piaskoŭ. Pry hetym samalot Pucina z abstalavańniem dla kiravańnia vojskam udzień 24 červienia vylecieŭ z Maskvy i źnik z radaraŭ u rajonie Ćviary, paviedamlali «Važnyja historyi» sa spasyłkaj na źviestki servisu Flightradar.
Pavodle acenki adnoj z krynic «Mieduzy», blizkich da Administracyi prezidenta, zaraz Pucinu budzie składaniej «źbirać viertykal ułady», a sprobaŭ «pierabudavać sistemu» z boku rasijskich elit stanie tolki bolš.
