«Źniešekanombank» Rasii pierajmaje kantrol nad samymi łasymi zavodami. A chto staršynia naziralnaj rady VEBu? Uładzimir Pucin. Piša ŭ rasijskim vydańni gazeta.ru Alaksiej Michajłaŭ.
U vieraśni ŭ vyniku suśvietnaha kryzisu rasijskija miljardery stracili treć ułasnaści. Ich kampanii nabrali kredytaŭ, a płacić niama čym. Krach. Kab zachavać choć niešta, pradprymalniki hatovyja iści na sastupki tym, chto daje hrošy. A hrošy maje dziaržava. Pieraraźmierkavańnie pryvatnaj ułasnaści idzie biez naŭprostaj nacyjanalizacyi, ale z dapamohaj dziaržkampanij. Dobraachvotnaje, ale pa cenach u 4, 10 i 100 razoŭ nižejšych, čym tyja, pa jakich ułaśniki biźniesu admaŭlalisia jaho pradać hod tamu.
Najbolš mahutny instrumient pieraraźmierkavańnia, što znachodzicca ŭ rukach uradu, — «Źniešekanombank» (VEB). Vielizarnyja ryčahi ŭpłyvu na hety praces jość i ŭ rukach «Centrabanku» Rasii (CBR).
Hałoŭnyja padziei ŭ častcy pieradziełu ŭłasnaści napieradzie, i źviazanyja jany z budučaj devalvacyjaj, jakaja pryviadzie da vialikich prablemaŭ bankaŭ, budaŭničych kampanij, turapierataraŭ.
Pazyki rasijskich kampanij i bankaŭ składajuć $500 młrd. Mahčymaści ich refinansavańnia z dapamohaj zachodnich kredytaŭ praktyčna niama. Tamu byŭ pryniaty zakon ab raźmiaščeńni ŭ VEBie depazitu ad Banku Rasii na $50 młrd i pradastaŭleńni za jaho košt kredytaŭ dla refinansavańnia rasijskich kampanij i bankaŭ.
Na jakich umovach daje kredyty VEB?
Što źviartaje uvahu — heta šyrokija paŭnamoctvy banku ŭ dačynieńni da daŭžnikoŭ. Zastava pieradajecca VEB, ahulny pamier kredytnych stavak z pazyčalnikaŭ nie pavinien pieravyšać $2,5 młrd (ale byŭ pieravyšany pry vydačy kredytu kampanijam Aleha Dzierypaski ŭ $4,5 młrd);
VEBu dajecca prava biezakceptnaha śpisańnia srodkaŭ dla pahašeńnia kredytu ź lubych rachunkaŭ pazyčalnika; biez zhody VEBu pazyčalnik nie moža pryciahnuć kredyt ci vypuścić kaštoŭnyja papiery; biez zhody VEBu niemahčyma pradać (zakłaści) majomaść u pamiery bolš za 10% aktyvaŭ pazyčalnika, abaviazkovaje ŭklučeńnie pradstaŭnikoŭ banku, a taksama rekamiendavanych im kandydataŭ u orhany kiravańnia pazyčalnika (u vypadku z pazykaj dla unikalnaha kambinatu «Narnikiel» pradstaŭnik dziaržavy ŭklučajecca ŭ radu dyrektaroŭ nie pazyčalnika, a «Narnikielu». Pryčym maje najvyšejšuju pasadu.)
Paŭnamoctvy VEBu kudy bolšyja, čym u kansorcyumaŭ zachodnich bankaŭ,što prakredytavali rasijskija kampanii. Jany navat vychodziać za ramki trymalnika błokpakietu akcyj, choć akcyjanieram jon nie stanovicca. I praktyčna ničym nie abmiežavanyja.
Zachoča VEB — zadavolicca ciapierašniaj zastavaj dla pierafinansavańnia kampanij, zachoča — pašyryć jaje. Zachoča — daść pahasić pazyku, a moža aŭtamatyčna śpisvać hrošy z rachunkaŭ daŭžnika.
Takija paŭnamoctvy, vidavočna, vychodziać za ramki bankaŭskaj dziejnaści i adkryvajuć prastor dla pryniaćcia «palityčnych» rašeńniaŭ pra los kantrolnych pakietaŭ najbujniejšych rasijskich pradpryjemstvaŭ, jakija apynucca ŭ rasparadžeńni VEBu.
U krasaviku «Rusał» Dzierypaski nabyŭ u Procharava pakiet akcyj «Narylskaha nikielu» pamieram 25% +2 akcyi za $7 młrd i 11% akcyj «Rusału». Na hetyja mety «Rusał» uziaŭ sindykavany kredyt u zachodnich bankaŭ abjomam $4,5 młrd, zakłaŭšy 13% akcyj. Z času zaklučeńnia ŭhody košt akcyj «Narnikielu» ŭpaŭ bolš čym udvaja. Financial Times pisała, što patrabavańni da dapłaty byli da $4 młrd. Pahasić patrabavańni kredytoraŭ udałosia, pavialičyŭšy pradmiet zastavy da 25%.
Hetaha zamała. «Rusał» źviarnuŭsia ŭ VEB. Rašeńnie pryniali apieratyŭna. Ciapier akcyi, jakija paŭhodu tamu byli bolš za $14 młrd, pieradadzienyja ŭ załoh VEBu za $4,5 młrd. U»Rusału» praktyčna niama šancaŭ vykupić pakiet u VEBu — jon usio jašče vinny Procharavu $2,5 młrd (ci 4% akcyj «Rusału»).
Druhaja viadomaja ŭhoda VEBu. U 2007 h. «Alfa‑hrup» zakłała ŭvieś svoj pakiet u «Vympiełkomie» (44%) pad dva vypuski ablihacyj, vykuplenych łondanskim filijałam Deutsche Bank. U kastryčniku praź źnižeńnie kacirovak «Vympiełkomu» ŭźnikli ŭmovy, što dazvalali banku patrabavać daterminovaha pahašeńnia pazykaŭ. «Alfa» atrymała kredyt u VEBie. Na kaniec kastryčnika košt 44% «Vympiełkomu» pa cenach NIOFB składaŭ bolš za $5 młrd. U kancy 2007 h. hety pakiet kaštavaŭ bolej za $20 młrd. Jon zakładzieny ŭ VEBie za $2 młrd.
Jak bačym, daŭžniki ŭ adčajnaj situacyi. Jany sami pryjšli ŭ VEB i hatovyja na samyja kabalnyja ŭmovy.
Ale chto rasparadžajecca pracesam vydačy kredytaŭ VEBu? Naziralnaja rada banku.
Jaje staršynia — Uładzimir Pucin.
Tamu VEB nabyvaje bujnyja pakiety akcyj kampanij praz vydaču kredytaŭ za košt valutnych reziervaŭ Banku Rasii. Atrymajuć kampanii hetyja zastavy ci nie — pahladzim praz hod. Ale heta — praca «vialikimi mazkami». A jość jašče instrumient «tonkaj nastrojki». VEBu dadziena 6,4 młrd dalaraŭ sa srodkaŭ Fondu nacyjanalnaha dabrabytu da kanca hodu na «padtrymku rasijskaha fondavaha rynku». Da kanca listapada pałova ŭžo patračana.
