Выстава «Міленіум», прысвечаная 1000-годдзю першай згадкі ў пісьмовых крыніцах Літвы, адкрылася ў мінскім Палацы мастацтва. На ёй прадстаўлены каля тысячы прац.
Аляксандру Казуліну і Аляксею Марачкіну выстава спадабалася.
Пасол Літвы Эдмінас Багдонас на адкрыцці выступаць адмовіўся.
Вітаю, панове! Я Канстанцін Астрожскі!
— Мы мусім не забывацца, што гэта наша супольнае свята. Бо з гэтым народам і з іншымі суседзямі мы прайшлі славутую супольную гісторыю. І гэтая гісторыя не скончылася, а будзе цягнуцца і наступныя 1000 гадоў, — сказаў першы намеснік старшыні Саюза мастакоў Беларусі Рыгор Сітніца.
У экспазіцыю выставы ўвайшлі жывапісныя, графічныя працы, скульптура. Тут можна паглядзець на інсталяцыі, рэканструкцыю старажытных строяў. Размешчана выставы ў трох залах, што, на думку мастака Міколы Купавы, пацвярджае значнасць падзеі для Беларусі.
Гэта адзін з нешматлікіх выпадкаў, калі на карцінах адлюстраваны бел-чырвона-белы сцяг і Пагоня, а выстава не забаронена.
Шэраг пытанняў выклікае адбор карцін для выставы. Калі частку з іх яшчэ па назве можна аднесці да Літвы ці Вялікага княства Літоўскага, то некаторыя проста ніяк не ўпісваюцца ў вызначаны фармат. Хіба што луг з дзьмухаўцамі ці выгляд вёскі гледачу трэба трактаваць як тое, што засталося ў спадчыну ад князя Міндоўга.
Сярод мастакоў, якія ўдзельнічаюць у «Міленіуме», — Арлен Кашкурэвіч, Аляксей Марачкін, Уладзімір Вішнеўскі, Леў і Сяргей Гумілеўскія. Усяго звыш 300 аўтараў.
На пытанні «Нашай Нівы» адказвае адзін з арганізатараў выставы мастак Рыгор Сітніца.
«НН»: Сп. Рыгор, ці былі цяжкасці з арганізацыяй гэтай выставы? І чаму яна адбылася толькі к канцу святочнага года?
РС: Цяжкасці бываюць заўсёды, калі сур’ёзна ставішся да сваёй справы. Ніякіх перашкодаў нам ніхто не чыніў. Ніякіх пярэчанняў з боку кіроўных структур мы не зазналі. Гэта добры знак. Чаму ўвосень? Бо ўлетку ў нас была даволі вялікая выстава, прысвечаная вызваленню Беларусі ад фашыстаў. І мы не палічылі патрэбным дзве вялікія імпрэзы па маштабе і па значнасці злучаць у адну. Тым больш, што гэта даволі сімвалічная дата. Мы ж можам яе святкаваць і ў наступным годзе. Ніхто нам не замінае гэта рабіць.
«НН»: Суарганізатарам выставы выступіла Міністэрства культуры Беларусі. Але на адкрыцці адсутнічалі прадстаўнікі гэтага ведамства. Іх запрашалі?
РС: Запрашалі. Я дакладна ведаю, што міністр Латушка ў дадзены момант знаходзіцца ў Адміністрацыі прэзідэнта, а ў першага яго намесніка цяпер адбываецца нарада. Я не хачу шукаць у гэтым нейкі палітычны ці ідэалагічны падтэкст. Прынамсі, прадстаўнік Міністэрства культуры перад адкрыццём выставы выбачаўся за адсутнасць першых асобаў.
«НН»: Было сказана, што гэтая выстава можа быць паказана і ў іншых гарадах Беларусі. Якія варыянты разглядаюцца?
РС: Па Беларусі мы можам правезці яе без асаблівых цяжкасцяў. Бо зараз Саюз мастакоў працуе на тое, каб ахапіць як мага большую тэрыторыю нашай краіны. Каб мастацтва было сканцэнтравана не толькі ў сталіцы, мы ладзім выставы і ў іншых гарадах. Таму вось гэты варыянт і разглядаем. Іншая справа, што размясціць «Міленіум» дужа цяжка ў іншым горадзе. Значыцца будуць фармавацца меншыя экспазіцыі.
Святкаванне 1000-годдзя Літвы ў Беларусі працягваецца.
27 кастрычніка адбудзецца прэзентацыя альманаха «Літва». У лістападзе пройдуць Дзень паэзіі, літаратурна-мастацкая вечарына «Радзівіліяда», спектакль «Спатканне з Літвой», канцэрт класічнай і дударскай музыкі.
