Адно з самых аўтарытэтных кніжных выданняў свету, The New York Review of Books, надрукавала сваю рэцэнзію на раман Віктара Марціновіча «Параноя». Рэцэнзію на яе напісаў гісторык, выкладчык Ельскага універсітэту, прафесар Цімаці Снайдэр. Раман «Параноя» распавядае пра каханне ва ўмовах дыктатуры, ды амаль адразу пасля выхаду гэты твор быў няголасна забаронены для беларускага кнігараспаўсюду.
— Я натуральна знаходжуся ва ўзрушаным стане, — кажа пісьменнік Віктар Марціновіч. — Дагэтуль шмат хто з маіх знаёмых не прымаў мяне як літаратара, хіба як чалавека, які распіярыўся на ўсю Беларусь. А цяпер, калі такое выданне, як The New York Review of Books напісала пра «Параною», для мяне гэта як падтрымка маёй пазіцыі, што я пісаў раман не дзеля піяру, а дзеля літаратуры.
Цімаці Снайдэр у
Калі хто не чытаў: раман «Параноя» распавядае аб краіне, падобнай да Беларусі, і горадзе, падобным да Мінска. Ёсць там і пра дыктатуру, і пра чалавечыя адносіны. Галоўны герой сустракае казачную прынцэсу з купай грошай, аўто і кватэрамі, якая выяўляецца палюбоўніцай кіраўніка дзяржавы. Усе спатканні каханкаў дэталёва занатоўваюцца праслухоўкай Міністэрства бяспекі. Шмат хто знайшоў у кнізе Марціновіча падабенства з оруэлаўскім «1984». Раман, выдадзены ў Расіі, амаль імгненна быў забаронены да продажу ў Беларусі. Дарэчы, першы пераклад урыўкаў з гэтага расійскамоўнага раману быў надрукаваны