Кандыдат у прэзідэнты ад Рэспубліканскай партыі Нікі Хэйлі выходзіць на сцэну на мітынгу ў суботу, 20 студзеня 2024 г., Нашуа, штат Нью-Гэмпшыр. Фота: AP Photo / Robert F. Bukaty
Нікі Хэйлі (Nikki Haley) на фоне Дональда Трампа, свайго канкурэнта па Рэспубліканскай партыі ў змаганні за мандат на прэзідэнцкіх выбарах, выглядае яго дачкой. Калі Трампу 77 гадоў, то Хэйлі некалькі дзён таму (20 студзеня) адсвяткавала свой 52-гі дзень народзінаў.
Калі Трамп — амерыканец у другім пакаленні (яго дзядуля з бабуляй з боку бацькі былі нямецкімі эмігрантамі), то Хэйлі нарадзілася ў ЗША ў сям'і эмігрантаў-сікхаў з індыйскага штату Пенджаб. Яе імя пры нараджэнні Німрата Рандхава.
Яе бацька меў стыпендыю на навучанне ад Універсітэту Брытанскай Калумбіі (Канада), а пасля атрымання ступені доктара навук разам з сямʼёй пераехаў у Паўднёвую Караліну. Там ён выкладаў біялогію ў каледжы. Маці Хэйлі пасля сямі гадоў выкладання ў дзяржаўнай школе адкрыла буцік жаночага адзення. На той час Нікі было чатыры гады.
Як бачым, Хэйлі, у адрозненні ад Трампа, не можа пахваліцца ні вялікай бізнэс-імперыяй, ні ўдзелам у тэлешоу і кіно. Але яе бацькам, якія гадавалі пяцёра дзяцей, хапіла грошай, каб аддаць дачку ў прыватную сярэднюю школу.
Нікі Хэйлі — выпускніца школы. 1989 год. Фота: Wikimedia Commons
Пасля яе заканчэння Нікі атрымала ступень бакалаўра ў сферы бухгалтарскага ўліку і фінансаў у дзяржаўным Клемсанскім універсітэце — другім па колькасці студэнтаў універсітэце штата Паўднёвая Караліна. У спісе найлепшых універсітэтаў ЗША за 2023 год ад Forbes ён знаходзіўся на 113-м месцы.
З сямейнага бізнесу ў палітыку
Пачынаючы з 12 гадоў Нікі дапамагала маці весці бухгалтэрыю ў краме. Пасля заканчэння універсітэту яна некаторы час папрацавала ў кампаніі па перапрацоўцы адкідаў, а затым далучылася да сямейнага бізнесу, які з магазіна ператварыўся ў фірму, якая выпускае высакаякаснае адзенне.
У 1996 годзе Хэйлі выйшла замуж, а ў хуткім часе занялася грамадскай дзейнасцю. Цяпер яе муж — афіцэр Нацыянальнай гвардыі Паўднёвай Караліны. У іх двое дзяцей.
У 1998 годзе Нікі Хэйлі была прызначана ў раду дырэктараў Гандлёвай палаты адной з акруг штата Паўднёвая Караліна. А ў 2004 годзе стала прэзідэнтам Нацыянальнай асацыяцыі жанчын-прадпрымальніц. У тым жа годзе яна балатавалася ад Рэспубліканскай партыі ў Палату прадстаўнікоў штата Паўднёвая Караліна, і ў 32 гады стала першай амерыканкай індыйскага паходжання, якая заняла гэтую пасаду ў штаце.
Хейлі прабыла ў палаце прадстаўнікоў тры тэрміны, а ў 2010 годзе была абраная губернатарам Паўднёвай Караліны. У 2014 годзе яе пераабралі на другі тэрмін.
У 2016 годзі Нікі Хэйлі была ўключана часопісам Time ў спіс 100 самых уплывовых людзей свету. А ў 2017 годзе яна падала ў адстаўку, каб стаць прадстаўніком ЗША пры ААН. 31 студзеня 2018 года Хэйлі сышла з гэтай пасады.
Палітычныя погляды
Нікі Хейлі лічыцца кансерватарам. Яна выступае за ўзмацненне эміграцыйнага заканадаўства, супраць гей-шлюбаў і абортаў.
Пад час свайго губернатарства яна падтрымала закон, які патрабуе ад працадаўцаў даказваць, што зноў нанятыя работнікі зʼяўляюцца законнымі рэзідэнтамі Злучаных Штатаў, а таксама патрабуе, каб усе мігранты заўсёды мелі пры сабе дакумент, які пацвярджае, што яны законна знаходзяцца ў Злучаных Штатах.
Таксама на яе рахунку як губернатара прыняцце ў Паўднёвай Караліне закону аб забароне абортаў пасля 20 тыдняў, які распаўсюджваецца на ахвяраў згвалтаванняў і інцэсту, аднак дазваляе медыцынскае ўмяшальніцтва ў выпадку пагрозы жыццю маці.
Хейлі выступае за абнаўленне Рэспубліканскай партыі і выказваецца супраць прафсаюзаў. Яна таксама лічыць, што сродкі, якія выдзяляюцца на дзяржаўную адукацыю, могуць быць выкарыстаны больш эфектыўна. У 2012 годзе Хэйлі рэалізавала план, па якім заробак настаўніка вызначацца не толькі стажам і кваліфікацыяй, але і прадукцыйнасцю працы. Іх кваліфікацыйны рэйтынг цяпер залежыць ад ацэнак і справаздач кіраўнікоў, вучняў і бацькоў.
Нікі Хэйлі разам з прэзідэнтам Дональдам Трампам і генеральным сакратаром ААН Антоніу Гутэрышам. 2017 год. Фота: Wikimedia Commons
У часе знаходжання на пасадзе пастаяннага прадстаўніка ЗША пры ААН Нікі Хэйлі выступала за захаванне санкцый супраць Расіі да той пары, пакуль Крым не вернецца ў склад Украіны. Яна заяўляла, што Вашынгтону трэба не давяраць Расіі, а сурʼёзна адносіцца да пагрозы з яе боку.
Прэзідэнцкая кампанія
Пасля сыходу з пасады ў ААН у маі 2019 года Нікі Хэйлі ўвайшла ў склад рады дырэктараў кампаніі Boeing.
У лютым 2023 года Хэйлі афіцыйна вылучыла сваю кандыдатуру для ўдзелу ў прэзідэнцкіх выбарах ад Рэспубліканскай партыі.
У чэрвені 2023 года Ніккі Хэйлі раскрытыкавала сваіх супернікаў на рэспубліканскіх праймерыз Дональда Трампа і губернатара штата Фларыда Рона Дэсанціса за іх адмову прама адказваць на пытанне аб тым, ці хочуць яны перамогі Украіны ў вайне з Расіяй.
Хэйлі заявіла, што нельга называць расійскую агрэсію «тэрытарыяльнай спрэчкай» або заклікаць да нейтралітэту Злучаных Штатаў у гэтым пытанні. «Перамога Украіны — у інтарэсах нашай нацыянальнай бяспекі», — дадала яна.
Аб вайне Ізраіля і ХАМАС Хэйлі заявіла: «Я б сказала Ізраілю: мы павінны зрабіць усё, што вам трэба, каб не проста вярнуць сваю краіну, а знішчыць тэрарыстаў».
На праймерыз Рэспубліканскай партыі ў штаце Аёва Нікі Хэйлі атрымала 19,1% галасоў, заняўшы трэцяе месца. На другім быў Рон Дэсанціс (21,2%) галасоў.
Учора стала вядома, што Дэсанціс зняў сваю кандыдатуру і выказаўся ў падтрымку Дональда Трампа. Гэта адбылося за два дні да праймерыз Рэспубліканскай партыі ў другім штаце ЗША — Нью-Гэмпшыры. Такім чынам цяпер з Дональдам Трампам за мандат ад рэспубліканцаў будзе змагацца толькі Нікі Хэйлі.
На сустрэчы з сваімі прыхільнікамі ў Нью-Гэмпшыры 21 студзеня Трамп назваў Хэйлі прабайдэнаўскім кандыдатам і абвінаваціў яе ў імкненні распаліць вайну.
У той жа час Хэйлі ў інтэрвʼю тэлеканалу CBS заявіла, што псіхічнае здароўе Байдэна за апошнія гады пагоршылася.
Чытайце яшчэ:
Галоўны супернік Трампа сярод рэспубліканцаў зняўся з выбараў на яго карысць
